بررسی گسترده ی فقهی غیبت صفحه 345

ارجح باشد غیبت جایز نیست.

ب) غیبت به جهت دفع ضرر، مصداق «احسان» است

البته مناسب بود مرحوم شیخ این مورد(1) را جداگانه ذکر نمی فرمود؛ چون غیبت به جهت دفع ضرر از مغتاب، مصداق احسان است و احسان، خود یکی از مجوّزات غیبت است که در مطالب قبل ذکر شد(2). بنابراین حتّی اگر کسی قاعده ی تزاحم را قبول نداشته باشد می تواند از طریق تطبیق مورد با احسان و تمسّک به آیه ی شریفه ی (ما علی المحسنین من سبیل)(3) جواز چنین غیبتی را اثبات کند، در نتیجه اطلاقات و عمومات ادلّه ی حرمت غیبت را _ علی فرض وجود چنین اطلاق و عمومی که البته ما نپذیرفتیم _ تخصیص بزند؛ زیرا آیه ی شریفه ی (ما علی المحسنین من سبیل) بر عناوین اوّلیه مقدّم است.

إن قلت: اگر شخصی مال دیگری را بدزدد و صدقه دهد احسان کرده است، بنابراین باید بگوییم جایز است، در حالی که چنین عملی قطعاً جایز نیست.

قلت: این عمل احسان نیست، بلکه نسبت به آن کسی که مالش را می دزدد إسائه است و حتّی نسبت به کسی که صدقه می دهد هم إسائه است؛ چون مال غصبی را به او می دهد، هرچند او (قابض)

1- جواز غیبت به جهت دفع ضرر از غیبت شونده. (غروی)
2- مراد حضرت استاد، غیبت به قصد ردع منکر است که بیان شد از مصادیق احسان بوده و توضیح کامل مطلب در مباحث قبلی همین کتاب بیان شد. (غروی)
3- التوبه، آیه ی 91.