بررسی گسترده ی فقهی غیبت صفحه 419

از این روایت استفاده می شود کسی که غیبت کند و دیگری فقط مستمع باشد به نحوی که از این استماع، رضایت به غیبت انتزاع شود، این استماع از باب رضایت به فعل حرام، حرام است، هرچند قائل به جواز «استماع غیبت» باشیم.

2. دفع منکر

ما در بحث حکم إعانت بر إثم بیان کردیم: همان طور که نهی از منکر واجب است دفع منکر هم واجب است؛ یعنی باید از اوّل مانع وقوع منکر شد. بنابراین کسی که در مجلسی حاضر است و می داند بناست غیبت حرام محقّق شود، لازم است مانع غیبت شود. این جا اگرچه عنوان دفع منکر واجب است، ولی از آن جایی که دفع غیبت با عدم استماع غیبت ملازمه دارد؛ چون از تحقّق غیبت جلوگیری می کند، از این جهت می توان گفت: کسی حق ندارد استماع غیبت کند، گرچه به عنوان استماع حرام نباشد.