بررسی گسترده ی فقهی غیبت صفحه 424

یحتلم»(1) غیبت برای او حرام نیست. همین طور غیبت اگر در مقام تقیّه باشد جایز است. در چنین مواردی گرچه ارتکاب غیبت برای مضطر و غیر بالغ و در مقام تقیّه جایز است، امّا می توانیم بگوییم استماع چنین غیبتی به اطلاق صحیحه ی عبد الأعلی بن أعین که فرمود: «فَلَا یَجْلِسْ مَجْلِساً یُنْتَقَصُ فِیهِ إِمَامٌ أَوْ یُعَابُ فِیهِ مُؤْمِنٌ» جایز نیست و جواز غیبت دلیل برای جواز استماع نمی شود. پس استماع چنین غیبتی جایز نیست، هرچند مغتاب (بالکسر) را هم نمی توان نهی از منکر کرد؛ چون او مجوّز دارد و کار حرامی مرتکب نمی شود.

3. شنیدن غیبت ظالم در مقام انتصار

در مواردی که می دانیم شخصی مظلوم واقع شده و برای انتصار غیبت می کند، اگر استماع در طریق انتصار واقع شده و نصرت مظلوم باشد جایز است؛ زیرا نصرت مظلوم، جایز و دفع ظلم از مؤمن، راجح است. حتّی می توانیم بگوییم این استماعِ غیبت مصداق احسان به مغتاب (بالفتح) که ظالم است نیز می باشد؛ چون او را از ظلم باز می دارد، کما این که در روایتی یکی از حقوق برادر مؤمن را نصرت او ظالماً و مظلوماً بیان می کند و می فرماید: