بررسی گسترده ی فقهی غیبت صفحه 457

می آید.

این روایت هم از لحاظ سند به خاطر محمّد بن سنان ناتمام است.

_ روایت حفص بن غیاث

وَ [مُحَمَّدُ بْنُ عَلیِّ بْنِ الحُسَینِ] فِی الْمَجَالِسِ عَنْ عَلِیِّ بْنِ أَحْمَدَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ جَعْفَرٍ الْأَسَدِیِّ عَنْ مُوسَی بْنِ عِمْرَانَ النَّخَعِیِّ عَنِ الْحُسَیْنِ بْنِ یَزِیدَ النَّوْفَلِیِّ عَنْ حَفْصِ بْنِ غِیَاثٍ عَنِ الصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ آبَائِهِ عَنْ عَلِیٍّ- علیهم السلام - قَالَ: «قَالَ رَسُولُ اللَّهِ- صلی الله علیه و آله و سلم - مَنْ مَدَحَ أَخَاهُ الْمُؤْمِنَ فِی وَجْهِهِ وَ اغْتَابَهُ مِنْ وَرَائِهِ فَقَدِ انْقَطَعَ مَا بَیْنَهُمَا مِنَ الْعِصْمَهِ»(1)؛

کسی که برادر مؤمنش را در روبرو مدح کند و پشت سر غیبت کند، رابطه ی برادری بینشان منقطع می شود.

نتیجه گیری از روایات ذو وجهین

از این ده روایت با توجّه به این که اعاظم آن ها را _ در کافی و غیر آن _ نقل کرده اند و مؤیّداتی هم برای آن وجود دارد، اطمینان حاصل می شود که أشدّیت عذاب ذو وجهین فی الجمله صادر شده است، گرچه هر کدام به تنهایی سند تامّی ندارد.

بنابراین نتیجه می گیریم دو رویی و دو زبانی گناهی است که