بررسی گسترده ی فقهی غیبت صفحه 465

بهتان غیابی در نگاه شیخ انصاری- قدس سره - دارای سه عقاب کذب، غیبت و مرکّب است:

اشاره

مرحوم شیخ می فرماید: بهتان (إغتیاب مؤمن بما لیس فیه) جامع دو مفسده ی کذب و غیبت است و تعدّد عقاب دارد؛ هم از حیث کذب، هم از حیث غیبت و هم از جهت ترکیب این دو(1).

نقد کلام مرحوم شیخ

این کلام مرحوم شیخ مورد نقد محشّین قرار گرفته است:

اوّلاً: این که فرمودند علاوه بر کذب و غیبت، مرکّب هم عقاب دارد، عقاب مرکّب به چه دلیل است؟ مرکّب، غیر از این دو عنوان نیست.

ثانیاً: عقابِ غیبت را هم ندارد؛ چون گفتیم غیبت بر ذکر عیب موجود در غیاب شخص اطلاق می شود و اگر آن عیب در شخص نباشد غیبت نیست، بلکه بهتان است که البته گناهش سنگین تر از گناه غیبت است، نه این که دو گناه داشته باشد: یکی گناه کذب و دیگری گناه غیبت و یا از ترکیب این دو عنوان (کذب و غیبت) عنوان سومی پدید آید(2).