بررسی گسترده ی فقهی غیبت صفحه 61

شد، چه امانتی در دست شخصِ مطّلع وجود دارد که نباید در آن خیانت کند؟ کسی به گناه کار قولی برای پوشاندن گناهش نداده است تا اگر غیبتِ او کرد گفته شود در حقّ او خیانت کرده است.

بله، بعد از آن که شرع فرمود باید عِرض مؤمن را حفظ و مستوراتش را آشکار نکرد، می توان گفت: با فرض وجود چنین حقّی اگر کسی مرتکب غیبت شود و در نتیجه عرض مؤمن حفظ نشود، خیانت کرده است. ولی اگر از این جهت صرف نظر شود، عرفاً خیانت بر هر غیبتی صدق نمی کند. پس نمی توان گفت هر غیبتی خیانت است، گرچه ممکن است برخی از مصادیقش خیانت باشد، البته از این باب که ما می دانیم شارع مقدّس بعضی موارد را به عنوان سرّ مؤمن قرار داده است و سرّ مؤمن نباید افشا گردد و اگر افشا شود خیانت است(1).

به علاوه مشکل آن است که خودِ آن دو روایت هم سند ندارد.

بله، اگر کسی مدّعی شود چون خداوند متعال فرموده است: (إِنَّ اللَّهَ یَأْمُرُکُمْ أَنْ تُؤَدُّوا الْأَماناتِ إِلی أَهْلِها)(2) استفاده می شود هر تکلیفی امانت است و در نتیجه، هر خلاف تکلیفی خیانت است، این مطلب صحیح است. ولی روایات، خیانت به آن معنای وسیع را نمی خواهد بفرماید، بلکه خیانت بالمعنی الخاص و خیانت عرفی ملاک