بررسی گسترده ی فقهی غیبت صفحه 98

تعریف غیر مشهور از غیبت

الثانی: التنبیه علی ما یکره نسبته إلی آخره و هو أعم من الأول لشمول مورده اللسان و الإشاره و الحکایه و غیرها و هو أولی لما سیأتی من عدم قصر الغیبه علی اللسان؛

[تعریف] دوم، توجّه دادن به چیزی در مورد کسی که ناراحت می شود چنین نسبتی به او داده شود. این تعریف، اعمّ از تعریف اوّل است؛ زیرا شامل موارد [غیبت با] زبان، اشاره، حکایت و غیر این ها می شود و این تعریف بهتر است؛ به دلیل آن چه که به زودی خواهد آمد که غیبت منحصر به [غیبتِ] زبان نیست.

پس شهید- قدس سره - می فرماید: در تعریف اوّل که می گفت: «ذکر الانسان»، ظاهر «ذکر» یعنی غیبتی که با لفظ صورت می گیرد، در حالی که غیبت، منحصر در لفظ و زبان نیست و لذا در تعریف دوم به جای عبارت ذکر می فرماید: «التنبیه»؛ یعنی کاری انجام دهد که دیگران _ که شنونده ی غیبت هستند _ متوجّه چیزی در دیگری شوند که وی دوست نمی دارد منسوب به آن شود، هرچند این توجّه دادن با چشم و ابرو یا با اشاره باشد. پس تعریف دوم با تعریف اوّل هیچ فرقی ندارد، مگر این که به جای «ذکر»، عبارتِ «تنبیه» آمده است.

همان گونه که توجّه دارید، ملاک در تعریف شهید- قدس سره - ناراحتی