بررسی گسترده ی فقهی کذب (موضوع، احکام و موارد استثناء) صفحه 100

صفحه 100

نقد این استدلال

این استدلال قوی ترین استدلال بر کبیره بودن کذب است، ولی در نقد این استدلال می گوییم: مراد از قول زور در آیه ی شریفه ی (وَ اجْتَنِبُوا قَوْلَ الزُّورِ) یا معنای لغوی قول زور است یا مصادیقی که در روایات به آن اشاره شده است.

امّا معنای لغوی زور که در بحث غناء به «تمایل عن وجهه» معنا کردیم، اگر به این معنای لغوی اخذ کنیم باید بگوییم هر سخنی که تمایل از وجهش داشته باشد که یکی از مصادیقش کذب است کبیره است، در حالی که التزام به این مشکل است و نمی توانیم بگوییم هر نوع انحرافی از حقّ، کبیره است؛ همان طور که در آیه ی شریفه ی (أَنَّ الْمُسْرِفینَ هُمْ أَصْحابُ النَّارِ)(1) نمی توانیم بگوییم مثلاً اگر کسی یک لیوان آب را اسراف کرد جزء اصحاب نار است. پس نمی توانیم بگوییم اطلاق لغوی قول زور، در این جا مراد است.

امّا اگر تفسیر روایی قول زور را اخذ کنیم که به غناء، شطرنج، شهادت دروغ و ... تفسیر شده است(2)، از آن جایی که


1- سوره ی غافر، آیه ی43: (لا جَرَمَ أَنَّما تَدْعُونَنی إِلَیْهِ لَیْسَ لَهُ دَعْوَهٌ فِی الدُّنْیا وَ لا فِی الْآخِرَهِ وَ أَنَّ مَرَدَّنا إِلَی اللَّهِ وَ أَنَّ الْمُسْرِفینَ هُمْ أَصْحابُ النَّارِ)
2- قول الزور در روایات، به چند چیز تفسیر شده است: ü وسائل الشیعه، ج17، کتاب التجاره، أبواب ما یکتسب به، باب99، ح8، ص305 و الکافی، ج6، ص436: وَ عَنْهُ [مُحَمَّدُ بْنُ یَعْقُوبَ عَنْ عَلِیِّ بْنِ إِبْرَاهِیم] عَنْ أَبِیهِ عَنِ ابْنِ أَبِی عُمَیْرٍ عَنْ بَعْضِ أَصْحَابِهِ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ- علیه السلام - فِی قَوْلِ اللَّهِ تَعَالَی (وَ اجْتَنِبُوا قَوْلَ الزُّورِ) قَالَ (قَوْلُ الزُّورِ) الْغِنَاءُ. ü همان، ح20، ص309 و معانی الاخبار، ص349: وَ [مُحَمَّدُ بْنُ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ فِی مَعَانِی الْأَخْبَارِ] عَنْ أَبِیهِ عَنْ سَعْدِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَی عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ یَحْیَی الْخَزَّازِ عَنْ حَمَّادِ بْنِ عُثْمَانَ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ- علیه السلام - قَالَ: سَأَلْتُهُ عَنْ (قَوْلِ الزُّورِ) قَالَ مِنْهُ قَوْلُ الرَّجُلِ لِلَّذِی یُغَنِّی أَحْسَنْتَ. ü مستدرک الوسائل، ج17، ابواب کتاب الشهادات، باب6، ح4، ص415 و ابن حیون، نعمان بن محمد مغربی، دعائم الاسلام، ج2، ص58: وَ [دَعَائِمُ الْإِسْلَام] عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ- علیهما السلام - أَنَّهُ قَالَ: لِیُؤَدِّ الشَّاهِدُ مَا یُشْهَدُ عَلَیْهِ وَ لْیَتَّقِ اللَّهَ رَبَّهُ فَمِنَ الزُّورِ أَنْ یَشْهَدَ الرَّجُلُ بِمَا لَا یَعْلَمُ أَوْ یُنْکِرَ مَا یَعْلَمُ وَ قَدْ قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ (فَاجْتَنِبُوا الرِّجْسَ مِنَ الْأَوْثانِ وَ اجْتَنِبُوا قَوْلَ الزُّورِ) حُنَفاءَ لِلَّهِ غَیْرَ مُشْرِکِینَ بِهِ فَعَدَلَ تَبَارَکَ اسْمُهُ شَهَادَهَ الزُّورِ بِالشِّرْکِ.
کتابخانه بالقرآن کتابخانه بالقرآن
نرم افزار موبایل کتابخانه

دسترسی آسان به کلیه کتاب ها با قابلیت هایی نظیر کتابخانه شخصی و برنامه ریزی مطالعه کتاب

دانلود نرم افزار کتابخانه