بررسی گسترده ی فقهی کذب (موضوع، احکام و موارد استثناء) صفحه 155

در این روایت هم می فرماید: دروغ، نه جدّ آن و نه هزل آن سزاوار نیست.

این روایت علاوه بر ضعف سند و این که باز مَقسم کذب است، دالّ بر حرمت هم نیست؛ زیرا عبارت «لَا یَصْلُحُ» هم در حرمت و هم در کراهت استعمال می شود. مگر این که گفته شود دو قرینه در این جا وجود دارد که در حرمت استعمال شده که عبارتست از:

الف: کذب در جایی که به نحو جدّ باشد یقیناً حرام است. بنابراین «لَا یَصْلُحُ» در این جا که بر کذب به جدّ تطبیق داده شده، در حرمت به کار رفته است.

ب: در ادامه ی روایت تعلیل ذکر می کند که «إِنَّ الْکَذِبَ یَهْدِی إِلَی الْفُجُورِ وَ الْفُجُورَ یَهْدِی إِلَی النَّارِ»، لذا هزلی که هدایت به فجور و در نتیجه به نار می کند باید حرام باشد.

امّا هیچ یک از این شواهد نمی تواند دلیل بر استفاده ی حرمت از عبارت «لَا یَصْلُحُ» در مورد هزل باشد؛ زیرا «لَا یَصْلُحُ» که به معنای ناشایست است می تواند در اعم استعمال شود که در مورد جدّ به طور تحریمی و در مورد هزل به طور رجحانی باشد و عبارت «یَهْدِی إِلَی الْفُجُورِ» هم نمی تواند دالّ بر حرمت باشد؛ زیرا خیلی از مکروهات هدایت به فجور می کند در حالی که حرام نیست.