بررسی گسترده ی فقهی کذب (موضوع، احکام و موارد استثناء) صفحه 168

با تعریفی که از صدق و کذب ارائه کردیم که وصف خبری است از متکلّم شاعری که الفاظ را در معنا استعمال و به جدّ اراده کرده است معلوم می شود توریه کذب نیست.

علاوه بر آن، مرحوم شیخ روایاتی را هم ذکر می کند که دالّ بر کذب نبودن توریه است.

روایات دالّ بر کذب نبودن توریه

1. مرسله ی معانی الأخبار و احتجاج:

اشاره

در رابطه با فرمایش حضرت ابراهیم خلیل الرحمان علی نبینا و آله و علیه السلام، در آیه ی شریفه ی: (قالُوا أَ أَنْتَ فَعَلْتَ هذا بِآلِهَتِنا یا إِبْراهیمُ * قالَ بَلْ فَعَلَهُ کَبیرُهُمْ هذا فَسْئَلُوهُمْ إِنْ کانُوا یَنْطِقُونَ)(1) در روایات متعدّدی آمده است: «مَا فَعَلَهُ کَبِیرُهُمْ وَ مَا کَذَبَ إِبْرَاهِیمُ» و در مرسله ی ذیل وجه آن ذکر شده است:

مرحوم صدوق - قدس سره - می فرماید:

أَبِی; قَالَ: حَدثَنا مُحَمَّدُ بن یَحْیَی الْعَطَّارِ عَنِ مُحَمَّدٍ بن أَحْمَد عَنْ أبی إسحَاق إِبْرَاهِیمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنْ صَالِحِ بْنِ سَعِیدٍ عَنْ رَجُلٍ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ - علیه السلام - قَالَ: سَأَلْتُهُ عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فِی قِصَّهِ إِبْرَاهِیمَ - علیه السلام - قالَ: (بَلْ فَعَلَهُ کَبِیرُهُمْ هذا فَسْئَلُوهُمْ إِنْ کانُوا یَنْطِقُونَ)