بررسی گسترده ی فقهی کذب (موضوع، احکام و موارد استثناء) صفحه 176

مَعَنَا وَائِلُ بْنُ حُجْرٍ فَأَخَذَهُ عَدُوٌّ لَهُ فَتَحَرَّجَ النَّاسُ أَنْ یَحْلِفُوا وَ حَلَفْتُ أَنَّهُ أَخِی فَخَلَّی عَنْهُ فَأَتَیْنَا رَسُولَ اللَّهِ - صلی الله علیه و آله و سلم - فَذَکَرْتُ ذَلِکَ لَهُ فَقَالَ أَنْتَ کُنْتَ أَبَرَّهُمْ وَ أَصْدَقَهُمْ صَدَقْتَ الْمُسْلِمُ أَخُو الْمُسْلِمِ»(1)؛

سوید بن حنظله می گوید: برای رسیدن به محضر رسول الله - صلی الله علیه و آله و سلم - خارج شدیم در حالی که وائل بن حجر هم همراه ما بود. در بین راه یکی از دشمنان وائل او را گرفت [ظاهراً در آن جا وائل، منکر وائل بودن خودش می شود و آن دشمن هم به همراهان وائل می گوید: اگر منکر این هستید که این شخص وائل است، پس قسم بخورید] امّا هیچ کس حاضر به قسم نمی شود غیر از من (سوید بن حنظله) که قسم خوردم او برادر من است. با این قسم من، دشمنش او را رها کرد، پس خدمت رسول اکرم - صلی الله علیه و آله و سلم - رسیدیم و قضیه را برای حضرت تعریف کردیم. حضرت فرمودند: تو از همه ی این ها نیکوکارتر و راستگوتر بودی، راست گفتی که برادر تو هست؛ زیرا مسلمان، برادر مسلمان است.

ولی واقعش این است که این روایت شاهدی بر کذب نبودن توریه نیست؛ زیرا او توریه نکرده بود؛ یعنی قصد نکرده بود برادر ایمانی اش است، ولی این روایت دالّ بر این است که چنین کذبی صدق است. البته می تواند ایمائی به این داشته باشد که اگر