کتابخانه بالقرآن

بررسی گسترده ی فقهی کذب (موضوع، احکام و موارد استثناء) صفحه 190

صفحه 190

خلاصه این که هر جا بیم باشد، چه در مورد جان، چه مال و چه عرض، با تمسّک به آیه ی شریفه می توان تقیه کرد و خلاف واقع اظهار کرد.

3) آیه ی 78 سوره ی حج:

(وَ ما جَعَلَ عَلَیْکُمْ فِی الدِّینِ مِنْ حَرَجٍ)(1)؛

برای شما در دین حرجی قرار نداده است.

مرحوم شیخ - قدس سره - در مورد آیات دالّ بر جواز دروغ در مقام اضطرار، فقط به دو آیه ی شریفه ی قبل استناد کردند، ولی علاوه بر این دو آیه ی شریفه می توان به آیه ی شریفه ی نفی حرج هم تمسّک کرد.

در مواردی پایبندی به حرمت دروغ در ضرورت ها، همراه حرج نیز می باشد، بنابراین حرمت چنین دروغی طبق این آیه ی شریفه که حاکم بر تمام ادلّه ی اوّلیه إلا ما خرج بالدلیل است، مرتفع می شود.

1- سوره ی حج، آیه ی78: (وَ جاهِدُوا فِی اللَّهِ حَقَّ جِهادِهِ هُوَ اجْتَباکُمْ وَ ما جَعَلَ عَلَیْکُمْ فِی الدِّینِ مِنْ حَرَجٍ مِلَّهَ أَبیکُمْ إِبْراهیمَ هُوَ سَمَّاکُمُ الْمُسْلِمینَ مِنْ قَبْلُ وَ فی هذا لِیَکُونَ الرَّسُولُ شَهیداً عَلَیْکُمْ وَ تَکُونُوا شُهَداءَ عَلَی النَّاسِ فَأَقیمُوا الصَّلاهَ وَ آتُوا الزَّکاهَ وَ اعْتَصِمُوا بِاللَّهِ هُوَ مَوْلاکُمْ فَنِعْمَ الْمَوْلی وَ نِعْمَ النَّصیرُ).