بررسی گسترده ی فقهی کذب (موضوع، احکام و موارد استثناء) صفحه 197

أَبِی جَعْفَرٍ - علیهما السلام - فِی حَدِیثٍ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ - صلی الله علیه و آله و سلم - قَالَ: لَا ضَرَرَ وَ لَا ضِرَارَ.(1)

از این روایت مبارکه هم استفاده می شود هر جا حرمت کذب ضرری بود، حرمت برداشته می شود؛ زیرا حدیث «لاضرر» همان گونه که در بحث برائت خواهد آمد بر ادلّه ی اولیه حکومت دارد؛ همان طور که اگر سجده، رکوع، قیام، وضوء، غسل و ... ضرری باشد با لاضرر می گوییم واجب نیست، حرمت کذب هم مثل بقیه ی احکام است و اگر حرمت کذب باعث ضرر شود می توانیم با این روایت حرمت آن را برداریم.

ج) دلیل اجماع بر جواز کذب عند الضروره

مرحوم شیخ - قدس سره - می فرماید(2) اجماع قائم است بر این که کذب عند الضروره حرام نیست. این اجماع نقلاً و محصلاً قابل مناقشه نیست. البته این اجماع معلوم است که مدرکی است؛ زیرا با این همه دلیل، دیگر احتمال این که این اجماع تعبّدی باشد باقی نمی ماند.