بررسی گسترده ی فقهی کذب (موضوع، احکام و موارد استثناء) صفحه 211

ایجاد شود که این روایت از حلبی نیست؛ چون شیخ صدوق در این روایت و روایت قبل نامی از حلبی نمی برد و می فرماید: «وَ عَنِ الرَّجُلِ یَحْلِفُ لِصَاحِبِ الْعُشُورِ ...»، ولی چون در سه روایت قبل می فرماید: «وَ قَالَ الْحَلَبِیُّ وَ سَأَلْتُهُ عَنِ الرَّجُلِ ...» و بعد از نقل چند روایت آورده است: «و سَأَلْتُهُ ...»، ظاهر آن است که راوی خود حلبی باشد [و إلا از راوی دیگری جز حلبی در چند روایت قبل نام نبرده است]. بنابراین معلوم می شود شیخ صدوق همه ی این روایات را از طریق حلبی نقل می کند.

بررسی دلالت روایت

این روایت شاهد خوبی است بر کلام مرحوم شیخ که حتّی قسم دروغ خوردن برای حفظ مال از ظالم جایز است و اطلاق هم دارد؛ یعنی چه توریه ممکن باشد و چه نباشد.

4. روایت دیگر صدوق از امام صادق - علیه السلام -:

قَالَ: وَ قَالَ الصَّادِقُ - علیه السلام -: الْیَمِینُ عَلَی وَجْهَیْنِ إِلَی أَنْ قَالَ: فَأَمَّا الَّذِی یُؤْجَرُ عَلَیْهَا الرَّجُلُ إِذَا حَلَفَ کَاذِباً وَ لَمْ تَلْزَمْهُ الْکَفَّارَهُ فَهُوَ أَنْ یَحْلِفَ الرَّجُلُ فِی خَلَاصِ