بررسی گسترده ی فقهی کذب (موضوع، احکام و موارد استثناء) صفحه 229

برای نجات مال برادرت قسم دروغ بخوری»، در حالی که اگر کسی تمکّن از توریه نداشته باشد اصلاً برای او ضرورتی ندارد مال دیگری را نجات بدهد. مگر نجات دادن مال برادر مؤمن همیشه واجب است؟!

بنابراین معلوم می شود جواز حلف کاذباً برای إنجاء مال برادر مؤمن، مربوط به حال ضرورت نیست بلکه توسعه ای است که خداوند متعال بر مؤمنان داده، هرچند ضرورتی نباشد و متمکّن از توریه هم باشد، و این مؤید این مطلب است که نجات دادن مال خود یا مال برادر مؤمن فی نفسه موضوع برای جواز حلف کاذباً است، حتّی اگر ضرورتی نباشد و شخص متمکّن از توریه باشد.

مضاف به این که روایات دالّ بر جواز کذب برای اصلاح بین الناس که خواهد آمد به گونه ای است که لحن آن با تقیید سازگار نیست؛ زیرا لسانش، لسان حکومت است و می فرماید: «الْمُصْلِحُ لَیْسَ بِکَذَّابٍ»(1)؛ یعنی سخن و کذب کسی که برای اصلاح