بررسی گسترده ی فقهی کذب (موضوع، احکام و موارد استثناء) صفحه 234

نقد کلام شیخ - قدس سره - در فرق بین اکراه و اضطرار

در مورد فرقی که مرحوم شیخ بین اکراه و اضطرار بیان کردند که اکراه حتّی با تمکّن از تفصّی هم صادق است و حرمت برداشته می شود می گوییم این کلام لوازمی دارد که نمی توان به آن ملتزم شد؛ مثلاً اگر ظالمی شخصی را مجبور به خوردن شراب کند در حالی که می تواند بدون این که ظالم متوجّه شود سرکه ی رقیق شده را بنوشد، با این حال اگر شراب را انتخاب کند و بنوشد باید طبق فرمایش مرحوم شیخ بگوییم حرامی مرتکب نشده؛ چون با تمکّن از تفصّی، باز اکراه صادق است و در نتیجه حرام نیست، در حالی که نمی توان به آن ملتزم شد.

نکته اش آن است که اگر عرف کمی دقت کند متوجّه می شود که این شخص حقیقتاً مُکْره بر خوردن شراب نبود، بلکه مکره بر نوشیدن جامع بین سرکه و شراب بود و جامع بین شراب و