بررسی گسترده ی فقهی کذب (موضوع، احکام و موارد استثناء) صفحه 292

ذیلش هرچند مربوط به شرعیات است، امّا آن از باب این که اهمّ مصادیق قول به غیر علم است ذکر شده و قرینه نمیشود که صدر، اختصاص به شرعیات داشته باشد. ولی به نظر ما ذیل، آنقدر قوی است که مانع انعقاد اطلاق در صدر میشود و قدر متیقّن مربوط به امور شرعی است، به نحوی که مانع از انعقاد اطلاق میشود و ما در جای خود پذیرفتهایم که فی الجمله قدر متیقّن در مقام تخاطب می تواند مانع از انعقاد اطلاق شود. بلکه بالاتر، اصلاً از فقره ی «مَا عَلِمْتُمْ فَقُولُوا وَ مَا لَمْ تَعْلَمُوا فَقُولُوا اللَّهُ أَعْلَمُ» فقط ارشاد به این مطلب استفاده میشود که گفتارها فی الجمله مسئولیّت دارد و علم، رافع مسئولیّت میباشد، امّا هنگام عدم علم در کجا و چقدر مسئولیّت هست، روایت از این جهت در مقام بیان نیست.

ایراد شبهه در استفاده ی حرمت از روایت و پاسخ به آن از مرحوم امام - قدس سره -

سپس مرحوم امام - قدس سره - شبهه ای را مطرح کرده و می گویند: ممکن است کسی بگوید این که حضرت می فرمایند «وَ مَا لَمْ