بررسی گسترده ی فقهی کذب (موضوع، احکام و موارد استثناء) صفحه 300

رابطه ی با خداوند و إسناد به خداوند متعال است: «أَنْ لا یَقُولُوا عَلَی اللَّهِ إِلَّا الْحَقَّ»، چنان که فقره ی «وَ لَا یَرُدُّوا مَا لَمْ یَعْلَمُوا» نیز به قرینه ی استشهاد به آیه ی کریمه و برخی روایات، مربوط به شرعیّات می باشد.

بلکه حتّی می توان گفت این روایت می تواند قرینه باشد بر این که روایات دیگری هم که به ظاهر مطلق است، اطلاق نداشته و مربوط به شرعیات است؛ زیرا در این روایت، اوّل به صورت مطلق بیان کردند که «أَنْ لَا یَقُولُوا حَتَّی یَعْلَمُوا» سپس به آیه ی شریفه که مربوط به شرعیات است استشهاد کردند، که معلوم می شود مراد حضرت هم مقیّد بوده است. بنابراین احتمال این که در جاهای دیگری هم که به صورت مطلق بیان می کنند، مراد شرعیات باشد زیاد است؛ چون کشف می شود در این مسأله این یک روش شارع بوده است که به خاطر وضوح تقیید، قید مذکور را نمی آورده است، فتأمّل.

روایت زراره:

وَ [أَحْمَدُ بْنُ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ فِی الْمَحَاسِن] عَنْ عَلِیِّ بْنِ حَسَّانَ عَمَّنْ حَدَّثَهُ عَنْ زُرَارَهَ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ - علیه السلام - فِی حَدِیثٍ: إِنَّ مِنْ حَقِیقَهِ الْإِیمَانِ أَنْ لَا یَجُوزَ مَنْطِقُکَ عِلْمَکَ.(1)