بررسی گسترده ی فقهی کذب (موضوع، احکام و موارد استثناء) صفحه 304

پس معلوم میشود امر و نهی امام - علیه السلام - ارشاد برای اجتناب از «ایقاع شک در قلب سائل و ...» بوده و نهایت آن است که بگوییم امر و نهی ندبی و تنزیهی است؛ زیرا می دانیم اجتناب از ایقاع شک در قلب سائل و ... واجب نیست. پس نمیتوانیم از این روایت استفاده ی حرمت قول به غیر علم کنیم.

وصیت امیرالمؤمنین - علیه السلام - به محمد بن حنفیه:

مُحَمَّدُ بْنُ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ بِإِسْنَادِهِ إِلَی وَصِیَّهِ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ - علیه السلام - لِوَلَدِهِ مُحَمَّدِ بْنِ الْحَنَفِیَّهِ أَنَّهُ قَالَ: یَا بُنَیَّ لَا تَقُلْ مَا لَا تَعْلَمُ بَلْ لَا تَقُلْ کُلَّ مَا تَعْلَمُ فَإِنَّ اللَّهَ قَدْ فَرَضَ عَلَی جَوَارِحِکَ کُلِّهَا فَرَائِضَ یَحْتَجُّ بِهَا عَلَیْکَ یَوْمَ الْقِیَامَهِ وَ یَسْأَلُکَ عَنْهَا وَ ذَکَّرَهَا وَ وَعَظَهَا وَ حَذَّرَهَا وَ أَدَّبَهَا وَ لَمْ یَتْرُکْهَا سُدًی فَقَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ (وَ لا تَقْفُ ما لَیْسَ لَکَ بِهِ عِلْمٌ إِنَّ السَّمْعَ وَ الْبَصَرَ وَ الْفُؤادَ کُلُّ أُولئِکَ کانَ عَنْهُ مَسْؤُلًا)(1) وَ قَالَ عَزَّ وَ جَلَّ (إِذْ تَلَقَّوْنَهُ بِأَلْسِنَتِکُمْ وَ تَقُولُونَ بِأَفْواهِکُمْ ما لَیْسَ لَکُمْ بِهِ عِلْمٌ وَ تَحْسَبُونَهُ هَیِّناً وَ هُوَ عِنْدَ اللَّهِ عَظِیمٌ)(2) ثُمَّ اسْتَعْبَدَهَا بِطَاعَتِه ... .(3)

1- سوره ی إسراء، آیه ی36.
2- سوره ی نور، آیه ی15.
3- وسائل الشیعه، ج15، کتاب الجهاد، أبواب جهاد النفس و ما یناسبه، باب 2، ح7، ص168 و من لا یحضره الفقیه، ج2، ص626.