بررسی گسترده ی فقهی کذب (موضوع، احکام و موارد استثناء) صفحه 44

می کنند که مضمونش این چنین است: در دلالت وضعیه باید لافظ، لفظ را در معنای وضعی به کار برده و آن را اراده کند و چنین معنایی هم از کلام فهمیده شود. سپس این مضمون را از کلمات شارح حکمه الاشراق نقل کرده و نتیجه می گیرند که پس طبق نظر این عَلَمین، دلالت در جایی است که متکلّمی اراده ی معنا کرده باشد و مخاطبی هم باشد که معنا را بفهمد و در غیر این صورت دلالت صادق نیست و لازمه ی حرفشان این است که حتّی اگر مخاطب علم داشته باشد مضمون جمله خلاف واقع است، در آن جا هم دلالت منتفی است؛ زیرا مهدیٌّ به واقع نشده و چون مهدیّ نیست، آن دالّ هم نیست و در نتیجه دلالت و صدق و کذب هم نخواهد بود.

این غایت آن چیزی است که مرحوم امام - قدس سره - تلاش می کنند وجهی به نفع این نظریه ارائه کنند.

نقد امام - قدس سره - بر قول لزوم وجود مخاطب در اتّصاف به صدق و کذب

مرحوم امام - قدس سره - بعد از این که وجهی را برای لزوم وجود مخاطب در تحقّق کذب تبیین کردند و آن را نسبت به عَلَمَین