بررسی گسترده ی فقهی کذب (موضوع، احکام و موارد استثناء) صفحه 8

نقد اشکال اوّل

همان طور که خود سید خویی - قدس سره - هم توجّه فرموده اند، مراد از واقع فقط خارج نیست، بلکه اعمّ از خارج است که در اصطلاح «نفس الامر» گفته می شود. این قضایایی هم که مثال زدند، همه با نفس الامر مطابقت دارند و به همین ملاک صادقند و این چنین نیست که این قضایا، قضایای ذهنی صِرف باشند و واقعیتی وراء فرض نداشته باشند، بلکه صرف نظر از فرض فارض، واقعیت دارند و به خاطر تطابق با آن واقع، متّصف به صدق می شوند.

اشکال دوم

اشاره

دلالت جمله بر وقوع نسبت در خارج، اقتضاء جزم به وقوع دارد [و همیشه باید صادق باشد] در حالی که مقتضای تعریف «قضیه» به خبری که احتمال صدق و کذب دارد، شکّ در وقوع است و این دو قابل جمع نیست.(1)