کتابخانه بالقرآن

بررسی گسترده ی فقهی کذب (موضوع، احکام و موارد استثناء) صفحه 86

صفحه 86

بل یسلب عنه الایمان حینما یهمّ بالمعصیه» بنابراین کذب مسبوق به عدم ایمان است؛ نه علت عدم ایمان تا بگوییم چون باعث سلب ایمان می شود، پس کبیره است.(1)

نقد اشکال محقّق ایروانی - قدس سره -

اگر آیه ی شریفه بر وزان آن روایات هم باشد، نمی تواند اشکال بر استدلال مرحوم شیخ باشد(2)؛ زیرا علی أیّ حالٍ آیه ی

1- حاشیه المکاسب (للإیروانی)، ج 1، ص39: ظاهر الآیه أنّ الکذب مسبوق بعدم الإیمان لا أنه علّه له موجب لسلب الإیمان فالآیه نظیر ما دلّ علی أنّ العاصی لا یعصی و هو مؤمن بل یسلب عنه الإیمان حینما یهم بالمعصیه.
2- شاید اشکال محقق ایروانی را بتوان این طور تصحیح کرد که فقط کذب باعث خروج از ایمان نمی شود، بلکه ما دون الکبائر هم باعث خروج ایمان می شود، کما این که در روایت محمد بن حکیم به آن تصریح شده است. پس صِرف این که کذب باعث خروج از ایمان می شود، دالّ بر کبیره بودن آن نیست. (امیرخانی) üوسائل الشیعه، ج15، کتاب الجهاد، ابواب جهاد النفس و ما یناسبه، باب46، ح18، ص325 و الکافی، ج2، ص284: وَ [مُحَمَّدُ بْنُ یَعْقُوبَ] عَنْ عَلِیٍّ عَنْ أَبِیهِ عَنِ ابْنِ أَبِی عُمَیْرٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ حَکِیمٍ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِی الْحَسَنِ مُوسَی- علیه السلام - الْکَبَائِرُ تُخْرِجُ مِنَ الْإِیمَانِ فَقَالَ: نَعَمْ وَ مَا دُونَ الْکَبَائِرِ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ- صلی الله علیه و آله و سلم -: لَا یَزْنِی الزَّانِی وَ هُوَ مُؤْمِنٌ وَ لَا یَسْرِقُ السَّارِقُ وَ هُوَ مُؤْمِنٌ.