کتابخانه بالقرآن

بررسی گسترده ی فقهی کذب (موضوع، احکام و موارد استثناء) صفحه 88

صفحه 88

خویی(1) - قدس سرهم - و ... همه این اشکال را مطرح کرده اند که نمی توان به ظاهر آیه ی شریفه ملتزم شد که اگر طبیعت کذب در هر کسی محقّق شد، مساوی با عدم ایمان او به خداست؛ زیرا این خلاف ارتکاز متشرعه و بلکه بداهت و ضرورت فقه است و نهایت آن که کذب هم مثل سایر گناهان است و این طور نیست که کاذب کافر باشد. پس این برداشت از آیه ی شریفه درست نیست، بلکه بهتر است که بگوییم:

جواب از استدلال به آیه ی شریفه

وقتی این آیه ی شریفه را با آیات قبل ملاحظه می کنیم، پی می بریم که آیه ی شریفه در مقام پاسخ به کسانی است که پیامبر اسلام - صلی الله علیه و آله و سلم - را متهم به افتراء کرده و گفتند: (إِنَّما أَنْتَ مُفْتَرٍ):

1- مصباح الفقاهه (المکاسب)، ج 1، ص387: و فیه أن الآیه و إن کانت ظاهره الدلاله علی کون الکذب المذکور فیها من الکبائر و لکن الظاهر من ملاحظه الآیه و ما قبلها أن المراد بالکاذبین فی الآیه الشریفه هم الذین یفترون علی اللّه و علی رسوله فی آیات اللّه کالیهود و المشرکین لزعمهم أن ما جاء به النبی- صلی الله علیه و آله و سلم - کله من تلقاء نفسه و مفتریات شخصه و قد رد اللّه کلامهم علیهم بقوله عزّ من قائل (إِنَّما یَفْتَرِی الْکَذِبَ) و علی هذا فالکذابون المذکورون فی الآیه لم یؤمنوا باللّه و برسوله و بالمعاد من الأول لا أن الکذب أوجب خروجهم عن الإیمان لکی تدل الآیه علی مقصد المصنف.