کتابخانه بالقرآن

بررسی گسترده ی فقهی کذب (موضوع، احکام و موارد استثناء) صفحه 91

صفحه 91

کبیره بودن مطلق کذب در منظر شیخ - قدس سره - حتّی در صورت عدم ترتّب مفسده

اشاره

شیخ - قدس سره - بعد از ذکر ادلّه ای که به نظر خودشان دالّ بر کبیره بودن کذب است، می فرماید:

و لذلک کلِّه أطلق جماعه کالفاضلین و الشهید الثانی فی ظاهر کلماتهم کونه من الکبائر، من غیر فرق بین أن یترتّب علی الخبر الکاذب مفسده أو لا یترتب علیه شی ء أصلًا(1)؛

یعنی به خاطر این ادلّه، فاضلین(2) (محقّق و علامه ی حلّی) و

1- المکاسب المحرمه، ج 2، ص13.
2- محققین طبع جدید مکاسب در حاشیه گفته اند: قول مذکور در کتب فاضلین یافت نشد. طبق تحقیقی هم که ما کردیم، در کتب این دو بزرگوار تأییدی بر این قول پیدا نکردیم. بلکه می توان از کلام علامه در تحریر الأحکام الشرعیه استشعار کرد که مطلق کذب از کبائر نیست؛ زیرا وقتی کبائر را به «کلّما توعد اللّه تعالی علیه النار» تعریف می کند و مواردی را به عنوان کبیره می شمارد، کذب را ذکر نمی کند، علاوه بر آن که تعریف نیز بر مطلق کذب صادق نیست. ü علامه ی حلّی، حسن بن یوسف بن مطهر اسدی، تحریر الأحکام الشرعیه علی مذهب الإمامیه (ط - القدیمه)، ج 2، ص208: المراد بالکبائر کلّما توعد اللّه تعالی علیه النار کالزنا و القتل و اللواط و غصب الأموال المعصومه و شرب الخمر و عقوق الوالدین و الرّبا و قذف المحصنات المؤمنات. (امیرخانی)