بررسی گسترده ی فقهی اجرت بر واجبات، مستحبات و فروعات مناسب صفحه 134

راه حل های مرحوم شیخ در رفع تهافت بین دو فتوای مشهور

اشاره

مرحوم شیخ هفت راه حلّ برای رفع تهافت این دو فتوا بیان می کنند که بعضی از آن وجوه را ذکر می کنیم.

1. للاجماع و السیره القطعیه

اشاره

یعنی به خاطر اجماع و سیره ی قطعیه است که می توان بر واجبات نظامیه أخذ اجرت کرد.(1)

نقد راه حلّ اوّل

درست است که اجماع و سیره ی قطعیه بر جواز أخذ اجرت بر واجبات نظامیه وجود دارد، امّا این دلیل مفید برای کسانی است که مدرکشان بر حرمت أخذ اجرت بر واجبات، اجماع باشد. در این صورت با وجود اجماع بر هر دو، رفع تهافت بین دو فتوا می شود؛ یعنی اجماع وجود دارد در واجبات غیر نظامیه أخذ اجرت حرام است و در واجبات نظامیه جایز است.

امّا این دلیل نسبت به کسانی مثل ما که دلیلشان بر حرمت أخذ اجرت بر واجبات أکل مال به باطل است، مفید نیست؛ چون آیه ی شریفه ی (لاَ تَأْکُلُوا أَمْوَالَکُمْ بَیْنَکُمْ بِالْبَاطِلِ) قابل تخصیص نیست تا نسبت به واجبات نظامیه تخصیص بخورد؛