کتابخانه بالقرآن

بررسی گسترده ی فقهی اجرت بر واجبات، مستحبات و فروعات مناسب صفحه 150

صفحه 150

حداقل به اطلاق آیه ی شریفه ی (فَإِنْ أَرْضَعْنَ لَکُمْ فَآتُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ)(1) در قبالش اجرت أخذ کند، در حالی که در بعضی موارد به خاطر توقّف حیات ولد بر آن، واجب می شود.

حلّ مسأله

در حلّ این موارد که به عنوان نقض بر حرمت أخذ اجرت بر واجبات ذکر شد، می توانیم بگوییم:

اوّلاً: دلیل قطعی بر این که أخذ اجرت بر این امور در صورت وجوب هم جایز باشد، وجود ندارد و اطلاق آیه ی شریفه ی (فَإِنْ أَرْضَعْنَ لَکُمْ فَآتُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ) و ادلّه ی دالّ بر جواز أخذ اجرت بر وصی، می تواند نسبت به صورت وجوب تقیید بخورد.

ثانیاً: می توان گفت این موارد به عنوان أخذ اجرت بر عمل نیست بلکه نظیر أکل مارّه است؛ یعنی شارع اجازه داده با این که شخص استحقاق معاملی بر أخذ اجرت المثل ندارد، مزدی دریافت کند.

ثالثاً: این موارد به خاطر وجود نص، از حرمت أخذ اجرت بر واجبات استثناء می شود. طبق مبنای مختار هم که گفتیم مصداق أکل مال به باطل می شود، گرچه آیه ی شریفه ی (لا

1- سوره ی طلاق، آیه ی6: (أَسْکِنُوهُنَّ مِنْ حَیْثُ سَکَنْتُمْ مِنْ وُجْدِکُمْ وَ لا تُضآرُّوهُنَّ لِتُضَیِّقُوا عَلَیْهِنَّ وَ إِنْ کُنَّ أُولاتِ حَمْلٍ فَأَنْفِقُوا عَلَیْهِنَّ حَتَّی یَضَعْنَ حَمْلَهُنَّ فَإِنْ أَرْضَعْنَ لَکُمْ فَآتُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ وَ أْتَمِرُوا بَیْنَکُمْ بِمَعْرُوفٍ وَ إِنْ تَعاسَرْتُمْ فَسَتُرْضِعُ لَهُ أُخْری)