بررسی گسترده ی فقهی اجرت بر واجبات، مستحبات و فروعات مناسب صفحه 178

کند، برای او عبادت محسوب می شود حتّی اگر صاحب نور بگوید راضی نیستم از نور من استفاده کنی! و یا اگر قرآن مربوط به دیگری باشد و او بدون تصرّف در آن و بدون ایجاد هیچ مزاحمتی به آن نگاه کند، این نگاه کردن نیز عبادت است.

بنابراین استدلال شهید ثانی - قدس سره - نیز ناتمام است.

بررسی استدلال شافعی

استدلال شافعی که علامه آن را نقل کردند این چنین بود: «فإذا وقع عن الفاعل للطواف أعنی الحامل لم یقع عن المحمول؛ لأنّ الفعل الواحد لا یقع عن اثنین»؛ یعنی فعل واحد از جانب دو نفر واقع نمی شود.

در جواب می گوییم:

اوّلاً: همان طور که بیان کردیم حرکت طوافیِ حامل و حرکت طوافیِ محمول حقیقتاً دو فعل است و کاملاً از هم مجزّاست؛ به این معنا که دارای دو هویت جدا و دو نیّت جداگانه است. نیّت و حرکت حامل با نیّت و حرکت محمول جداست، نهایت این که حرکت محمول، معلول حرکت حامل است و این ضربه ای به تعدّد آن نمی زند.

ثانیاً: دلیلی بر واقع نشدن فعل واحد از جانب دو نفر، در صورتی که حداقل دو حیثیت متمایز در آن فعل باشد وجود ندارد، بلکه عکس آن ثابت است؛ مثلاً در حج استحبابی،