بررسی گسترده ی فقهی اجرت بر واجبات، مستحبات و فروعات مناسب صفحه 2

النوع الخامس ممّا یحرم التکسّب به: ما یجب علی الإنسان فعله

نوع خامس از انواع تکسّب که مرحوم شیخ انصاری - قدس سره - در مکاسب محرّمه مطرح می فرماید(1)، در مورد چیزهایی است که تکسّب به آن به خاطر وجوب عمل حرام می باشد؛ چه آن واجب، واجب عینی باشد مانند این که در مقابل نماز واجب(2) خود از دیگری پول أخذ کند و چه واجب کفایی باشد، مانند این که در مقابل تکفین میّت یا قضاوت بر فرض این که واجب باشد پول بگیرد، و چه تعبّدی باشد و چه توصّلی.(3)

1- این رساله بر اساس ترتیب مباحث کتاب مکاسب محرمه ی شیخ انصاری - قدس سره - تنظیم شده است.
2- گرچه این مثال بعداً به گونه ای مورد مناقشه ی مرحوم شیخ است.
3- شیخ انصاری، محمد امین، المکاسب المحرمه و البیع و الخیارات، ج 2، ص123: النوع الخامس ممّا یحرم التکسّب به: ما یجب علی الإنسان فعله عیناً أو کفایه تعبّداً أو توصّلًا علی المشهور کما فی المسالک، بل عن مجمع البرهان: کأنّ دلیله الإجماع. و الظاهر أنّ نسبته إلی الشهره فی المسالک، فی مقابل قول السید المخالف فی وجوب تجهیز المیت علی غیر الولیّ، لا فی حرمه أخذ الأُجره علی تقدیر الوجوب علیه. و فی جامع المقاصد: الإجماع علی عدم جواز أخذ الأُجره علی تعلیم صیغه النکاح، أو إلقائها علی المتعاقدین، انتهی. و کأنّ لمثل هذا و نحوه ذکر فی الریاض: أنّ علی هذا الحکم الإجماع فی کلام جماعه، و هو الحجّه، انتهی.