کتابخانه بالقرآن

بررسی گسترده ی فقهی اجرت بر واجبات، مستحبات و فروعات مناسب صفحه 51

صفحه 51

مردم مالک آن هستند، در عین حال ملک خداوند متعال، ملک پیامبر اکرم - صلی الله علیه و آله و سلم - و ائمه - علیهم السلام - نیز هست و دیگری این که عبد، مالک اموال خود بوده بنابر مبنایی که عبد می تواند مالک باشد و در عین حال خودِ عبد و اموالش، ملک مولایش نیز هست.

نقد مرحوم امام بر کلام سید یزدی - قدس سرهما -

مرحوم امام در نقد کلام سید یزدی - قدس سرهما - اوّل درباره ی آن دو مثالی که محقق ایروانی - قدس سره - و دیگران ذکر کردند می فرمایند: امّا مثال اوّل که هرچه را ما انسان ها مالکیم، به وصف مملوکیتش ملک خداوند متعال نیز هست، این مثال عکس ما نحن فیه است؛ زیرا در ما نحن فیه اوّل خداوند متعال امر به عملی (مثل نماز ظهر) کرده و علی الفرض مالک آن عمل شده است و در عین حال با عقد اجاره، ملک مستأجر هم می شود. بنابراین مثال اوّل با ما نحن فیه تفاوت دارد.(1)

1- المکاسب المحرمه (للإمام الخمینی)، ج 2، ص292: ففیه: أنّ الطولیه المدعاه فی المقام عکس الطولیّه فی المثالین، فإنّ فیهما یقال: إنّ الناس مملوکان للّه تعالی مع أملاکهم، و العبد و ملکه لمولاه. و فی المقام یقال: إنّ أمر اللّه تعالی أوجب ملکیّته للعمل و المستأجر ملک ما ملک اللّه، فاللّه ملک ذات العمل و المستأجر ملک المملوک له، و هو بوصف مملوکیّته فی طول الذات. و أنت خبیر بأنّ هذا النحو من الطولیّه لا یصحّح اعتبار الملکیّه بل ینافیه و یناقضه. فهل یصحّ القول بأنّ الثواب ملک لزید، و بما أنّه ملک لزید ملک لعمرو، و هل هذا إلّا التناقض فی الاعتبار لدی العقلاء و العرف؟