بررسی گسترده ی فقهی اجرت بر واجبات، مستحبات و فروعات مناسب صفحه 55

نقد و بررسی کلام مرحوم امام - قدس سره -

ظاهراً مقصود سید یزدی - قدس سره - آن طور که مرحوم امام از کلمات ایشان برداشت کرده و مورد اعتراض قرار داده اند نیست؛ زیرا این که یک چیزی بما هو ملک زید، ملک عمرو هم باشد، این دو ملکیت در حقیقت در عرض هم قرار دارد؛ نه در طول هم، و اگر یک نوع طولیتی قابل تصوّر باشد مشکلی را حلّ نمی کند. اصلاً معنا ندارد چیزی ملک زید باشد به این معنا که بتواند هرگونه تصرّفی در آن کرده و دیگران را از تصرّف در آن منع کند «له أن یتصرف فیه کیف یشاء و یمنع غیره ما یشاء» و در عین حال به همین معنا ملک عمرو هم باشد؛ یعنی عمرو هم بتواند هرگونه تصرّفی در آن کند و از تصرّف دیگران حتّی زید ممانعت کند.

بلکه مراد سید همان طور که بعضی مثال زده اند مانند ملکیت عبد و مولاست. خودِ مرحوم امام هم لباب حرف را پذیرفتند آن جا که در نقد کلام کاشف الغطاء فرمودند: اگر مراد ایشان این باشد که با وجوب عمل، تمام سلطنت مکلّف بر آن عمل قطع می شود، ما آن را قبول نداریم، ولی اگر مقصود این باشد که بخشی از سلطنت مکلّف بر آن عمل منقطع می شود، مورد قبول است و فرمودند: فکثیراً مّا سلب بعض انحاء السلطنه عن المالک مع ملکیته عند العقلاء.

مرحوم سید هم می خواهند بفرمایند اگر دو ملکیت طوری