بررسی گسترده ی فقهی: قمار، قیادت، قیافه، کهانت و ... صفحه 65

مَحْبُوبٍ وَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُوسَی بْنِ الْمُتَوَکِّلِ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ جَعْفَرٍ الْحِمْیَرِیِّ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَی عَنِ الْحَسَنِ بْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ خَالِدِ بْنِ جَرِیرٍ عَنْ أَبِی الرَّبِیعِ الشَّامِیِّ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ- علیه السلام - قَالَ: سُئِلَ عَنِ الشِّطْرَنْجِ وَ النَّرْدِ فَقَالَ: لَا تَقْرَبُوهُمَا قُلْتُ: فَالْغِنَاءُ قَالَ: لَا خَیْرَ فِیهِ لَا تَقْرَبْهُ(1) الْحَدِیثَ.(2)

این روایت از لحاظ سند به خاطر أبی الربیع الشامی ناتمام است.

أبی الربیع الشامی می گوید از امام صادق- علیه السلام - درباره ی شطرنج و نرد سؤال شد، حضرت در جواب فرمودند: نزدیک آن دو نشوید. به حضرت عرض کردم: پس غناء [چطور؟] حضرت فرمودند: خیری در آن نیست، نزدیکش نشو.

مرحوم شیخ که می فرماید ادعای انصراف(3) در این روایت به لعب مع الرهن بعید است، شاید به خاطر تعبیر «لَا تَقْرَبُوهُمَا» باشد؛ چون بازی بدون رهن هم یک نوع قرب به شطرنج و نرد است. ولی بعضی گفته اند «لَا تَقْرَبُوا» به معنای «لا تلعبوا» است و با بقیه ی

1- و فی المصدر «لا تفعلوا».
2- وسائل الشیعه، ج17، کتاب التجاره، أبواب ما یکتسب به، باب102، ح10، ص320 و معانی الاخبار، ص224.
3- المکاسب المحرمه، ج 1، ص372: نعم، قد یبعد دعوی الانصراف فی روایه أبی الربیع الشامی: «عن الشطرَنج و النرد؟ قال: لا تقربوهما، قلت: فالغناء؟ قال: لا خیر فیه، لا تقربه»