بررسی گسترده ی فقهی: معونه الظالمین، الولایه من قِبَل الجائر و جوائز السلطان صفحه 16

مُحَمَّدِ بْنِ الْحَسَنِ عَنِ الصَّفَّارِ عَنِ الْعَبَّاسِ بْنِ مَعْرُوفٍ عَنِ ابْنِ الْمُغِیرَهِ عَنِ السَّکُونِیِّ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ آبَائِهِ … علیهم السلام …] قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ … صلی الله علیه و آله و سلم …: مَا اقْتَرَبَ عَبْدٌ مِنْ سُلْطَانٍ جَائِرٍ إِلَّا تَبَاعَدَ مِنَ اللَّهِ وَ لَا کَثُرَ مَالُهُ إِلَّا اشْتَدَّ حِسَابُهُ وَ لَا کَثُرَ تَبَعُهُ إِلَّا کَثُرَتْ شَیَاطِینُهُ.(1)

پیامبر گرامی اسلام … صلی الله علیه و آله و سلم … فرمودند: هیچ بنده ای به سلطان جائر نزدیک نشد مگر این که از خدا دور شد، و مالش زیاد نشد مگر این که حسابش شدید شد، و تابعینش زیاد نشد مگر این که شیاطینش هم زیاد شد.

پس این روایت می فرماید هر کسی به سلطان نزدیک شود، از خدا دور می شود و چون از اعوان ظلمه شدن، نزدیک شدن به سلطان جائر است، پس طبق این روایت از خدا دور شده و فعلش حرام است.

نقد دلالت موثقه ی سکونی

اولاً: این روایت دالّ بر مذموم بودن اقتراب به سلطان است که فی الجمله بر اعوان ظلمه منطبق می شود نه بالجمله؛ زیرا ممکن است کسی اصلاً سلطان را ندیده و آشنایی با او نداشته باشد امّا از اعوان او محسوب شود.(2) علاوه آن که ممکن است اقتراب به سلطان خصوصیتی داشته باشد که اقتراب به سایر ظلمه نداشته باشد.

ثانیاً: این روایت دالّ بر حرمت نیست؛ چون هر دوری از خداوند متعال مساوی با استحقاق دوزخ نیست؛ مثلاً کسی با ترک نماز شب به گونه ای دچار