بررسی گسترده ی فقهی: معونه الظالمین، الولایه من قِبَل الجائر و جوائز السلطان صفحه 190

و موجب مشکلات فراوانی خواهد شد، مثل سرکوفت زدن مداوم شوهر که منجر به طلاق شود در حالی که هیچ سرپناهی ندارد و ... اگر کسی در چنین فرضی بگوید می توان به دلیل لاحرج و لاضرر برای جواز سقط تمسک کرد، او را ملامت نمی کنیم، امّا بیش از این دیگر نمی توانیم اطلاقات را تقیید کنیم.

اگر اطمینان به حمل نباشد، آیا می توان با شرب دواء یقین به عدم حمل پیدا کرد؟

در پاسخ به این سؤال می گوییم: در صحیحه ی اسحاق بن عمار که فرمود:

قُلْتُ لِأَبِی الْحَسَنِ … علیه السلام …: الْمَرْأَهُ تَخَافُ الْحَبَلَ فَتَشْرَبُ الدَّوَاءَ فَتُلْقِی مَا فِی بَطْنِهَا قَالَ: لَا فَقُلْتُ: إِنَّمَا هُوَ نُطْفَهٌ فَقَالَ: إِنَّ أَوَّلَ مَا یُخْلَقُ نُطْفَهٌ.

عبارت «تَخَافُ الْحَبَل» اگر به این معنا باشد که ترس دارد از این که آبستن شده باشد، طبق این روایت شرب دواء یا هر کاری که موجب اسقاط حملی که حتّی اطمینان به آن ندارد شود، جایز نخواهد بود.

امّا اگر «تَخَافُ الْحَبَلَ» به این معنا باشد که از حبلی که موجود است ترس دارد و اظهر این معناست دیگر این روایت دالّ بر حرمت شرب دواء یا هر کاری که موجب اسقاط حمل محتمل شود، نمی باشد. بنابراین با تمسک به «رفع ما لایعلمون» و «کل شیء لک حلال» می تواند به جهت دیگری بدون قصد اسقاط حمل، مرتکب چنین عملی شود؛ زیرا موضوع حرمت احراز نشده و از جاهایی هم نیست که احتمال تکلیف منجّز باشد چون قتل نفس نیست بنابراین می تواند مرتکب شود، ولی نباید به رجاء اسقاط، عملی را انجام دهد؛ زیرا در این صورت حتّی در نبود حمل، تجری کرده که حرام است.