بررسی گسترده ی فقهی: معونه الظالمین، الولایه من قِبَل الجائر و جوائز السلطان صفحه 250

کلام در فرض ابتلاء به تمام اطراف شبهه ی محصوره

مرحوم شیخ در صورت دوم بعد از الحاق شبهه ی غیر محصوره و شبهه ی محصوره ای که بعض اطراف آن خارج از محلّ ابتلاء است به صورت اوّل در جواز تصرّف که منافات با کراهت نیز ندارد در این جا شبهه ی محصوره ای که تمام اطراف آن داخل در محلّ ابتلاء است را فرض می کند(1) و می فرماید: طبق قاعده ی تنجّز علم اجمالی باید در این فرض احتیاط کرد و نمی توان در مأخوذ تصرّف کرد، ولی با این حال بعضی در این جا نیز قائل به جواز تصرّف در جوائز سلطان نه هر مال مشتبه شده اند که می توانیم بگوییم این یک استثناء است.

دلیل این استثناء می تواند روایاتی باشد که صاحب وسائل … قدس سره … در باب پنجاه و یک از ابواب ما یکتسب به، تحت عنوان «بَابُ أَنَّ جَوَائِزَ الظَّالِمِ وَ طَعَامَهُ حَلَالٌ وَ إِنْ لَمْ یَکُنْ لَهُ مَکْسَبٌ إِلَّا مِنَ الْوِلَایَهِ إِلَّا أَنْ یَعْلَمَ حَرَاماً بِعَیْنِهِ وَ ...» ذکر کرده است. عنوان این باب که فتوای صاحب وسائل را منعکس کرده، مطابق با فتوای مشهور از جمله محقق در شرایع، شهید ثانی و ... است. این روایات عبارتند از: