بررسی گسترده ی فقهی: معونه الظالمین، الولایه من قِبَل الجائر و جوائز السلطان صفحه 386

وصیت کند، امّا بعد از انقطاع رجاء از آمدن مالک یا وارث، صدقه دهد و دیگر معنا ندارد که بگوییم با این حال باز باید آن مال را نسل به نسل حفظ کنند.

نظر مختار در حکم مجهول المالک بعد از یأس از ظفر به مالک

بنابراین خلاصه ی آن چه اختیار کردیم آن است که اگر بعد از فحص و یأس از ظفر به مالک، باز احتمال داد مالک یا وارث بعداً پیدا شود، باید کسبیل ماله آن را نگه دارد و عند الموت هم وصیت کند، ولی بعد از این که از پیدا شدن مالک مأیوس شد یا از اوّل مأیوس بود باید آن را صدقه بدهد و اذن امام … علیه السلام … و در زمان غیبت اذن حاکم شرع لازم نیست، هرچند گرفتن إذن موافق احتیاط است.

آیا در تصدّق لازم است ذوالید قصد مِن قِبَل المالک کند؟

در هیچ یک از روایات مربوط به وجوب تصدّق، ذکر نشده بود که باید قصد کند مِن قِبَل المالک صدقه می دهم، بنابراین می گوییم چنین قصدی لازم نیست. لکن در ما نحن فیه بالطبع صدقه از جانب مالک واقع می شود؛ چون مال، مال اوست و طبق مبنای ما به ملک ذوالید منتقل نشده، پس صدقه از جانب مالک محقق می شود. نهایت این که تصدق بدون اذن او بوده، که آن را هم شارع که بر همگان ولایت دارد اجازه داده است.

تفصیل بعضی بین عین و دین در لزوم تصدّق

اشاره

بعضی در مسأله تفصیل داده و گفته اند اگر مجهول المالک عین باشد باید صدقه بدهد، امّا اگر دین باشد از آن جا که «الکلّی لا یتعین الا باذن المالک» پس