کتابخانه بالقرآن

بررسی گسترده ی فقهی: معونه الظالمین، الولایه من قِبَل الجائر و جوائز السلطان صفحه 4

صفحه 4

فرموده اند «معونه الظالمین فی ظلمهم حرام بالادله الأربعه» شمول حرمت نسبت به این صورت است. بنابراین باید میزان دلالت هر یک از ادلّه را بررسی کنیم.

ادلّه ی حرمت معونه الظالمین فی ظلمهم حتّی در صورت عدم استناد ظلم به یاری کننده

1. دلیل عقل

عقل، مستقل به قبح ظلم (سلب کلّ ذی حقٍ حقّه) است و ظالم را مستحق عقوبت می داند.

این دلیل قطعاً شامل کسی که ظلم به او استناد داده شده، می شود، امّا شمول آن بر کسی که شریک در ظلم نیست به گونه ای که ظلم به او هم استناد داده شود هرچند عمل او در راستای ظلم باشد محلّ تأمل است. گرچه بعید نیست بعضی مراتب آن عقلاً قبیح بوده و عاملِ آن مستحق عقوبت باشد.

2. دلیل کتاب

الف: آیه ی شریفه ی (وَ لا تَعاوَنُوا عَلَی الْإِثْمِ وَ الْعُدْوانِ)(1)

دلالت آیه ی شریفه بر حرمت تعاون بر اثم واضح است. امّا تعاون در جایی صدق می کند که عدوان و ظلم مستند به کمک کننده باشد. تعاون یعنی این که با

1- . سوره ی مائده، آیه ی2: (یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا لا تُحِلُّوا شَعائِرَ اللَّهِ وَ لاَ الشَّهْرَ الْحَرامَ وَ لاَ الْهَدْیَ وَ لاَ الْقَلائِدَ وَ لاَ آمِّینَ الْبَیْتَ الْحَرامَ یَبْتَغُونَ فَضْلاً مِنْ رَبِّهِمْ وَ رِضْواناً وَ إِذا حَلَلْتُمْ فَاصْطادُوا وَ لا یَجْرِمَنَّکُمْ شَنَآنُ قَوْمٍ أَنْ صَدُّوکُمْ عَنِ الْمَسْجِدِ الْحَرامِ أَنْ تَعْتَدُوا وَ تَعاوَنُوا عَلَی الْبِرِّ وَ التَّقْوی وَ لا تَعاوَنُوا عَلَی الْإِثْمِ وَ الْعُدْوانِ وَ اتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ شَدیدُ الْعِقابِ)