بررسی گسترده ی فقهی: معونه الظالمین، الولایه من قِبَل الجائر و جوائز السلطان صفحه 407

عبارت «وَ هَذِهِ لَهُمْ» را می توان به دو صورت معنا کرد؛ یکی این که این چشمه ها مال بنی هاشم است؛ یعنی چون متصدّق به عین ابن بزیع از بنی هاشم بوده و صدقه ی بنی هاشم بر بنی هاشم جایز است، پس این آب ها برای بنی هاشم جایز است. دیگری این که این چشمه ها مال بنی هاشم نیز هست؛ چون صدقه ی مندوبه است.

طبق معنای اوّل گرچه این به ذهن خطور می کند که شاید چون صدقه ی مندوبه بر بنی هاشم جایز نبوده، حضرت فرمودند که متصدّق به چشمه ی ابن بزیع از بنی هاشم است، ولی به هر حال تصریح نکردند که صدقه ی مندوبه بر بنی هاشم جایز نیست، بنابراین منافاتی با روایات قبل ندارد.

مؤیّدی وجود دارد که مراد روایت، معنای دوم است یعنی استفاده از این آب ها برای بنی هاشم جایز است چون صدقه ی مندوبه است و آن این که جناب بزنطی به حضرت عرض می کند: «عَیْنُ ابْنِ بَزِیعٍ وَ غَیْرِهِ» و «غَیْرِهِ» ممکن است صدقه ی بنی هاشم نباشد. پس جواب حضرت که فرمودند: «وَ هَذِهِ لَهُمْ» نکته اش همان است که در روایت عبدالرحمان بن الحجاج فرمودند که چون صدقه ی مندوبه است نه صدقه ی واجب بر بنی هاشم جایز است.

بنابراین با نظر به مجموع روایات و فتاوای همه یا اکثریت مطلق قابل اعتناء اطمینان پیدا می شود مطلق صدقه بر بنی هاشم حرام نیست و فقط صدقه ی واجب حرام است. امّا این که مراد از این صدقه ی واجب خصوص زکات واجب است یا اعم، بعداً بیشتر به آن خواهیم پرداخت إن شاء الله.

علت منع حضرت زینب … علیها السلام … اهل بیت امام حسین … علیه السلام … را از أخذ صدقه

در بعضی أخبار و مقاتل وارد شده که وقتی مردم کوفه نان یا خرما برای اطفال اهل بیت … علیهم السلام … می دادند، حضرت زینب کبری یا ام کلثوم … علیهما السلام … اطفال را از