ماه نو: مبانی علمی رویت هلال صفحه 127

ص:132

عامل اصلی رؤیت پذیر بودن هلال بوجود آمدن تضادّ رنگی میان هلال باریک ماه و زمینه ی افق است. با ایجاد چنین تضادّی است که چشم، وجود هلال ماه را تشخیص می دهد. از این رو هر ابزار اپتیکی که بتواند«توان جمع آوری نور» را افزایش دهد در رؤیت هلال به ما کمک خواهد کرد. چون توان جمع آوری نور با قطر عدسی شیئ یا آینه رابطه ی مستقیم دارد، پس هر چه قطر عدسی شیئ بیشتر باشد هلال راحت تر قابل رؤیت خواهد بود. البته در برخی هلال ها بزرگ نمایی هم در رؤیت نقش دارد اما معمولاً افزایش بزرگ نمایی باعث کاهش اندازه ی میدان دید و همچنین وضوح تصویر می شود. پس باید میان توان جمع آوری نور و میزان بزرگ نمایی تعادلی ایجاد کرد.

ابزارهای اپتیکی مورد استفاده در رؤیت هلال را به دو بخش عمده تقسیم می کنیم.

1) تلسکوپ ها 2) دوربین های دوچشمی

تلسکوپ ها

اشاره

تلسکوپ یا دوربین نجومی وسیله ای جهت مشاهده ی اجرام سماوی است. این وسیله علاوه بر اینکه اجرامی مانند ماه و سیارات را بزرگتر نشان می دهد موجب می شود که تصاویر آنها روشن تر و واضح تر دیده شوند. زیرا به علت قطر بیشتر عدسی و یا آینه هایشان نسبت به مردمکِ چشم انسان، قابلیّت جمع آوری نور بیشتری را داشته که نتیجه ی این امر پرنورتر دیده شدن جسم خواهد بود. به همین جهت است که وقتی به وسیله ی تلسکوپ ها به آسمان و ستارگان نگاه می کنیم اجرامی را می بینیم که هرگز با چشم نمی توانستیم آنها را ببینیم.

از لحاظ ساختار، تلسکوپ یک وسیله ی اپتیکی - مکانیکی بشمار می آید که کارش ارائه ی یک تصویر دقیق، روشن و واضح از اجرام آسمانی است.