ماه نو: مبانی علمی رویت هلال صفحه 153

ص:158

تجربه متوجّه شود که آیا واقعاً هلال ماه را دیده و یا چیز دیگری بوده است. لرزش کوچکی در ابزار رصدی هم می تواند مشخص کند که جسم مورد مشاهده، حقیقی است یا خیر؟

همچنین تمرکز شدید راصد برای جستجوی هلال و خستگی چشم او باعث می شود که هراز چند گاهی احساس کند که هلال را می بیند. اما یک راصدِ دقیقِ هلال ماه هرگز نباید تا زمان اطمینان از رؤیت هلال، اعلام رؤیت نماید. توهّم در رؤیت هلال معمولاً درافراد کم تجربه بیشتر است. بحث توهّم در رؤیت هلال گاهی حتی سبب اختلاف نظر در رؤیت هلال ماه گردیده است. آمار نشان می دهد که 15 درصد افرادی که به رصد هلال می پردازند دچار توهّم در رؤیت می گردند. به عبارت دیگر اگر برای هلالی حساس و بحرانی 1000 رصدگر در جای جایِ کشور مشغول مشاهده ی هلال شوند ممکن است حدود 150 تن از آنان دچار توهّم شده و به اشتباه اعلام رؤیت کنند که این آمار قابل توجه است. در صورتی که رصدگران کم تجربه راه های مقابله با این عامل را فرا نگرفته باشند، این موضوع به خصوص در ماه های رمضان و شوال به خاطر هیجان بالای آن دوچندان می شود.

نحوه ی گزارش نویسی

در علم نجوم گزارش نویسیِ رصد اهمیّت خاصی دارد. هر گزارش رصدی را می توان به دو بخش عمومی و اختصاصی تقسیم نمود. در بخش عمومی به اطّلاعاتی اشاره می شود که در تمام گزارش های رصد وجود دارد. در حالی که بخش اختصاصی برای هر نوع رصد متفاوت و به سوژه ی رصد بستگی دارد. مانند رصد هلال ماه، رصد بارش شهابی، رصد خورشید گرفتگی و غیره.

اما در بخش عمومیِ هر گزارش به نکات زیر اشاره می شود :

زمان رصد: اینکه در چه روزی رصد انجام شده است. خیلی بهتر است این