- اشاره 5
- طول و عرض جغرافیایی 6
- پیمایش در آسمان 8
- دستگاه مختصات افقی 10
- دستگاه مختصات دایره البروجی 12
- منابع 17
- اشاره 18
- سطح ماه 18
- دریاها 21
- کوه ها 22
- گودال ها 23
- رگه ها 25
- جوّ ماه 25
- پیدایش ماه 26
- منابع 27
- اشاره 28
- مدار ماه 28
- قوانین کپلر 32
- اهلّه ی ماه 33
- لیبراسیون ( رُخگرد، آزادش) 36
- اشاره 36
- الف) رخگرد طولی 37
- ج ) رخگرد روزانه 38
- ب ) رخگرد عرضی 38
- الف) جزر و مد 39
- بررسی پدیده های وابسته به مدار ماه 39
- ب) خورشید گرفتگی ( کسوف ) 41
- منابع 43
- جدایی زاویه ای 44
- اشاره 44
- مقارنه ی ماه و خورشید 46
- سنّ ماه 48
- حدّ دانژون 51
- مدّت مکث 53
- ارتفاع هلال 57
- اختلاف سمت 58
- فاز ماه 60
- ناپیوستگی هلال 61
- طول کمان هلال 61
- ضخامت بخش میانی 62
- فاصله ی ماه از زمین 63
- نامگذاری هلال 64
- منابع 65
- اشاره 67
- مبانی تقویم هجری قمری 68
- تقویم هجری قمری هلالی 70
- چرا در تقویم هجری قمری اختلاف پیش می آید؟ 71
- مقایسه ی تقویم هجری شمسی و هجری قمری 73
- منابع 75
- اشاره 76
- مقدمه 95
- ضابطه های رؤیت دوره ی اسلامی 99
- معیار فادرینگهم (Fatheringham) 100
- معیار ماندر(Mounder) 102
- معیار بروین (Bruin) 103
- معیار هندی- اسکچ (Schoch) 103
- معیارهای رؤیت پذیری الیاس (Ilyas) 104
- معیار شوکت (Shaukat) 107
- معیار یالوپ(Yallop) 107
- معیار رصدخانه ی آفریقای جنوبیSouth African Astronomical Observatory (SAAO) 109
- معیار عوده (Odeh) 110
- منابع 111
- مقدمه 113
- تاریخ و زمان رصد 114
- استخراج داده های رصدی 116
- بررسی و پیش بینی وضعیت رؤیت پذیری هلال 118
- ابزارآلات رصدی 125
- اشاره 127
- تلسکوپ ها 127
- تلسکوپ های شکستی 128
- تلسکوپ های بازتابی 130
- تلسکوپ های شکستی – بازتابی 131
- استقرار ابزارهای اپتیکی 134
- اشاره 134
- استقرار سمت و ارتفاعی 135
- استقرار استوایی 135
- مزایا و معایب تلسکوپ های بازتابی و شکستی 136
- اشاره 138
- روشهای جستجو و رؤیت هلال 138
- روش مقدماتی 139
- روش جاروب افقی 141
- روش جستجوی سمت و ارتفاعی با ابزار 142
- روش جستجوی استوایی 144
- روش اجرام هم میل 145
- روش رصد هوایی 147
- نحوه ی رصد و ثبت 148
- رؤیت هلال در روز 150
- توهّم در رؤیت هلال ماه 152
- نحوه ی گزارش نویسی 153
- منابع 161
- اشاره 162
- موارد اختلاف نظر در آغاز ماه های قمری به لحاظ شرعی 163
- راههای ثابت شدن اول ماه 164
- رؤیت هلال پیش از ظهر 168
- مآخذ فتاوای مراجع عظام 171
ص:30
روشن ماه در حوالی شب های 8 و 9 ماه قمری بر روی این گودال قرار می گیرد و تصویری بسیار بدیع از این گودال عظیم بوجود می آورد.
دیدن گودال های ماه تجربه ای شیرین و لذّت بخش در خاطر بسیاری از کسانی است که به آنها نگریسته اند.
رگه ها
در بعضی نقاطِ سطح ماه مناطقی دیده می شود که شبیه کانال هستند. در گذشته و قبل از بررسی های دقیق، خیلی ها بر این عقیده بودند که این رگه ها کانالهای آبی هستند که بر سطح ماه جاری بوده اند. ولی دانشمندان دو دلیل برای ایجاد این عوارض بیان کرده اند. اول اینکه بر اثر فروریختن دهانه های گدازه ای بوجود آمده اند و دیگری اینکه به علت برخورد شهاب سنگ ها به سطح ماه و ایجاد گودال، مواد زیر سطح ماه به اطراف پراکنده شده اند و به دلیل تفاوت رنگ مواد پرتاب شده با سطح ماه، این رگه ها روشن به نظر می رسند.
جوّ ماه
یکی از عواملی که سبب می شود گازها در اطراف یک سیاره یا قمر قرار بگیرند و جوّ را بوجود آورند، جرم آن سیاره یا قمر است. زیرا هر چه جسم پرجرم تر باشد، نیروی گرانش آن بیشتر خواهد بود و نتیجه آن که مولکول ها به راحتی قدرت فرار از سطح آن را نخواهند داشت. شتاب گرانشی سطح ماه فقط یک ششم شتاب گرانش زمین است، در نتیجه اکثر گازهای کره ی ماه از سطح آن فرار کرده اند و می توان اینگونه نتیجه گرفت که ماه نباید دارای جوّ خاصی باشد. در واقع جوّ ماه آنقدر رقیق است که می توان گفت جوّ ندارد. اگر هم ماه زمانی دارای جوّ بوده، این جوّ پیشتر سطح آن را ترک کرده است. جوّ یک قمر یا سیاره نقش زیادی در تعادل دمای آن دارد. بنابراین سطح ماه در روز بسیار سوزان و در شب بسیار سرد خواهد بود و تغییرات دما در آن زیاد می باشد. متوسط دمای ماه