- اشاره 5
- طول و عرض جغرافیایی 6
- پیمایش در آسمان 8
- دستگاه مختصات افقی 10
- دستگاه مختصات دایره البروجی 12
- منابع 17
- اشاره 18
- سطح ماه 18
- دریاها 21
- کوه ها 22
- گودال ها 23
- جوّ ماه 25
- رگه ها 25
- پیدایش ماه 26
- منابع 27
- اشاره 28
- مدار ماه 28
- قوانین کپلر 32
- اهلّه ی ماه 33
- اشاره 36
- لیبراسیون ( رُخگرد، آزادش) 36
- الف) رخگرد طولی 37
- ج ) رخگرد روزانه 38
- ب ) رخگرد عرضی 38
- الف) جزر و مد 39
- بررسی پدیده های وابسته به مدار ماه 39
- ب) خورشید گرفتگی ( کسوف ) 41
- منابع 43
- جدایی زاویه ای 44
- اشاره 44
- مقارنه ی ماه و خورشید 46
- سنّ ماه 48
- حدّ دانژون 51
- مدّت مکث 53
- ارتفاع هلال 57
- اختلاف سمت 58
- فاز ماه 60
- طول کمان هلال 61
- ناپیوستگی هلال 61
- ضخامت بخش میانی 62
- فاصله ی ماه از زمین 63
- نامگذاری هلال 64
- منابع 65
- اشاره 67
- مبانی تقویم هجری قمری 68
- تقویم هجری قمری هلالی 70
- چرا در تقویم هجری قمری اختلاف پیش می آید؟ 71
- مقایسه ی تقویم هجری شمسی و هجری قمری 73
- منابع 75
- اشاره 76
- مقدمه 95
- ضابطه های رؤیت دوره ی اسلامی 99
- معیار فادرینگهم (Fatheringham) 100
- معیار ماندر(Mounder) 102
- معیار بروین (Bruin) 103
- معیار هندی- اسکچ (Schoch) 103
- معیارهای رؤیت پذیری الیاس (Ilyas) 104
- معیار شوکت (Shaukat) 107
- معیار یالوپ(Yallop) 107
- معیار رصدخانه ی آفریقای جنوبیSouth African Astronomical Observatory (SAAO) 109
- معیار عوده (Odeh) 110
- منابع 111
- مقدمه 113
- تاریخ و زمان رصد 114
- استخراج داده های رصدی 116
- بررسی و پیش بینی وضعیت رؤیت پذیری هلال 118
- ابزارآلات رصدی 125
- تلسکوپ ها 127
- اشاره 127
- تلسکوپ های شکستی 128
- تلسکوپ های بازتابی 130
- تلسکوپ های شکستی – بازتابی 131
- استقرار ابزارهای اپتیکی 134
- اشاره 134
- استقرار سمت و ارتفاعی 135
- استقرار استوایی 135
- مزایا و معایب تلسکوپ های بازتابی و شکستی 136
- روشهای جستجو و رؤیت هلال 138
- اشاره 138
- روش مقدماتی 139
- روش جاروب افقی 141
- روش جستجوی سمت و ارتفاعی با ابزار 142
- روش جستجوی استوایی 144
- روش اجرام هم میل 145
- روش رصد هوایی 147
- نحوه ی رصد و ثبت 148
- رؤیت هلال در روز 150
- توهّم در رؤیت هلال ماه 152
- نحوه ی گزارش نویسی 153
- منابع 161
- اشاره 162
- موارد اختلاف نظر در آغاز ماه های قمری به لحاظ شرعی 163
- راههای ثابت شدن اول ماه 164
- رؤیت هلال پیش از ظهر 168
- مآخذ فتاوای مراجع عظام 171
ص:41
شب ها مَحاق گفته می شود. نکته ای که باید به آن توجه شود آن است که در هلالِ آخر، ماه قبل از طلوع خورشید رؤیت می شود و مکان رؤیت آن نیز افق شرقی است، در حالی که هلال اول ماه بعد از غروب خورشید و در افق غربی رؤیت خواهد شد. بدین صورت این چرخه در ماههای بعدی نیز تکرار می شود.
لیبراسیون ( رُخگرد، آزادش)
اشاره
همانطور که گفتیم دوره ی گردش ماه به دور زمین با دوره ی گردش ماه به دور خودش برابر است. نتیجه ی این گفته آن است که ما همیشه باید فقط نیمی از سطح ماه، یعنی 50% آن را ببینیم. اما دقیقاً این اتفاق نمی افتد. بلکه یک ناظر زمینی در یک دوره ی ماه قمری می تواند حداکثر حدود 59 % از سطح آن را ببیند. در واقع فقط حدود 41 % درصد از سطح ماه تحت هیچ شرایطی از روی زمین رؤیت نخواهد شد. به طور کلی به تغییرات سطح قابل مشاهده ی ماه لیبراسیون شکل 3-8 : رخگرد باعث می شود برخی از عوارض پشت ماه دیده شود.