- اشاره 5
- طول و عرض جغرافیایی 6
- پیمایش در آسمان 8
- دستگاه مختصات افقی 10
- دستگاه مختصات دایره البروجی 12
- منابع 17
- اشاره 18
- سطح ماه 18
- دریاها 21
- کوه ها 22
- گودال ها 23
- جوّ ماه 25
- رگه ها 25
- پیدایش ماه 26
- منابع 27
- اشاره 28
- مدار ماه 28
- قوانین کپلر 32
- اهلّه ی ماه 33
- اشاره 36
- لیبراسیون ( رُخگرد، آزادش) 36
- الف) رخگرد طولی 37
- ب ) رخگرد عرضی 38
- ج ) رخگرد روزانه 38
- بررسی پدیده های وابسته به مدار ماه 39
- الف) جزر و مد 39
- ب) خورشید گرفتگی ( کسوف ) 41
- منابع 43
- اشاره 44
- جدایی زاویه ای 44
- مقارنه ی ماه و خورشید 46
- سنّ ماه 48
- حدّ دانژون 51
- مدّت مکث 53
- ارتفاع هلال 57
- اختلاف سمت 58
- فاز ماه 60
- طول کمان هلال 61
- ناپیوستگی هلال 61
- ضخامت بخش میانی 62
- فاصله ی ماه از زمین 63
- نامگذاری هلال 64
- منابع 65
- اشاره 67
- مبانی تقویم هجری قمری 68
- تقویم هجری قمری هلالی 70
- چرا در تقویم هجری قمری اختلاف پیش می آید؟ 71
- مقایسه ی تقویم هجری شمسی و هجری قمری 73
- منابع 75
- اشاره 76
- مقدمه 95
- ضابطه های رؤیت دوره ی اسلامی 99
- معیار فادرینگهم (Fatheringham) 100
- معیار ماندر(Mounder) 102
- معیار بروین (Bruin) 103
- معیار هندی- اسکچ (Schoch) 103
- معیارهای رؤیت پذیری الیاس (Ilyas) 104
- معیار شوکت (Shaukat) 107
- معیار یالوپ(Yallop) 107
- معیار رصدخانه ی آفریقای جنوبیSouth African Astronomical Observatory (SAAO) 109
- معیار عوده (Odeh) 110
- منابع 111
- مقدمه 113
- تاریخ و زمان رصد 114
- استخراج داده های رصدی 116
- بررسی و پیش بینی وضعیت رؤیت پذیری هلال 118
- ابزارآلات رصدی 125
- اشاره 127
- تلسکوپ ها 127
- تلسکوپ های شکستی 128
- تلسکوپ های بازتابی 130
- تلسکوپ های شکستی – بازتابی 131
- اشاره 134
- استقرار ابزارهای اپتیکی 134
- استقرار سمت و ارتفاعی 135
- استقرار استوایی 135
- مزایا و معایب تلسکوپ های بازتابی و شکستی 136
- روشهای جستجو و رؤیت هلال 138
- اشاره 138
- روش مقدماتی 139
- روش جاروب افقی 141
- روش جستجوی سمت و ارتفاعی با ابزار 142
- روش جستجوی استوایی 144
- روش اجرام هم میل 145
- روش رصد هوایی 147
- نحوه ی رصد و ثبت 148
- رؤیت هلال در روز 150
- توهّم در رؤیت هلال ماه 152
- نحوه ی گزارش نویسی 153
- منابع 161
- اشاره 162
- موارد اختلاف نظر در آغاز ماه های قمری به لحاظ شرعی 163
- راههای ثابت شدن اول ماه 164
- رؤیت هلال پیش از ظهر 168
- مآخذ فتاوای مراجع عظام 171
ص:67
شکل 4-8 : کمان برخی هلال های باریک ناپیوسته هستند.
پدیده ی رخگرد ماه، گاهی اوقات کوه های بلند ماه با ایجاد مانع بر سر مناطق روشن باعث ایجاد شکاف در هلال می شوند.
به بیان دیگر این کوه های بلند مانع از عبور نور شده و باعث می شوند که هلال به صورت ناپیوسته و چند تکّه رؤیت شود. اگر چنین پدیده ای مشاهده شد حتماً باید در گزارش به آن اشاره و اگر امکان دارد باید مکان ناپیوستگی، چه با شیوه ی ترسیمی و چه با شیوه ی ساعتی، در گزارش ذکر شود.
ضخامت بخش میانی
یکی دیگر از واژه های مورد استفاده در زمینه ی هلال ماه، ضخامت بخش میانی هلال است. هلال ماه مانند کاسه ای است که در بخش میانی خود بیشترین ضخامت را دارد و هر چه به سمت لبه های هلال حرکت کنیم از ضخامت آن کاسته می شود. منظور از ضخامت میانی هلال ماه، پهنای بخش میانی کمان هلال است که بر حسب دقیقه یا ثانیه ی قوسی بیان می شود. طبیعی است که هر چه فاز ماه بیشتر باشد، ضخامت کمان هلال نیز بیشتر خواهد بود.