- احکام خوردن و آشامیدن 1
- اشاره 5
- 1.1.1. خوردن مال حلال و پرهیز از حرام خواری 6
- 1.1.1.1. حلال خواری 6
- 1.1. آداب غذاخوردن 6
- 2.1.1. شست وشوی دست 7
- 3.1.1. ذکر بسم الله 8
- 4.1.1. سپاس گزاردن 9
- 5.1.1. غذاخوردن هنگام راه رفتن 9
- 8.1.1. نشسته غذاخوردن 11
- 9.1.1. حرارت غذا 11
- 10.1.1. رعایت طهارت 12
- 12.1.1. رعایت تناسب در غذاخوردن 13
- 14.1.1. به پشت خوابیدن پس از غذا 14
- 13.1.1. غذای متناسب با فصول 14
- اشاره 15
- 15.1.1. وعده های غذایی 15
- 2.15.1.1. در ضرورت خوردن صبحانه 17
- 1.15.1.1. در ضرورت شام خوردن 17
- 17.1.1. از نزد خود غذاخوردن 19
- 19.1.1. غذاخوردن با طمأنینه 20
- 18.1.1. ساده نشینی 20
- 21.1.1. حضور درصورت دعوت 21
- 23.1.1. در فضیلت خرده های غذا 22
- 24.1.1. اندازه نگه داشتن در خوردن غذا 23
- 26.1.1. اندازه نگه داشتن در خوردن گوشت 25
- 25.1.1. بدگویی دربارۀ غذا 25
- حُسن ختام 26
- 1.2.1. ضرورت شست وشوی دست 28
- 3.2.1. جنس ظرف 28
- 2.2.1. آداب نوشیدن از ظرف 28
- 5.2.1. شکسته نبودن محل نوشیدن 29
- 4.2.1. نیاشامیدن از سمت دستگیرۀ ظرف 29
- 7.2.1. حکم ایستاده آب خوردن در شب و روز 31
- 9.2.1. فضیلت نوشیدن آب در سه جرعه 32
- 10.2.1. استحباب خوردن سُؤْر مؤمن 32
- 11.2.1. استشفا به آب فرات 33
- 12.2.1. استشفا به آب زمزم 33
- 14.2.1. استحباب خواندن حمد و سوره بر آب باران 34
- 15.2.1. ذکر امام حسین هنگام نوشیدن آب 35
- 1.16.2.1. آثار شراب خواری 36
- اشاره 36
- 3.16.2.1. کراهت ازدواج با شراب خوار 37
- 2.16.2.1. فواید ترک شراب 37
- اشاره 39
- 1.1.2. خوردن حیوانات دریایی 41
- 2.1. احکام خوردنی ها 41
- • کدام یک از حیوانات دریایی حلال گوشت هستند؟ 41
- • چه نوع از ماهی ها حلال گوشت اند؟ 42
- • با چه شرایطی، صید ماهی اشکالی ندارد؟ 43
- صید ماهی فلس دار 43
- •خوردن ماهی مرد ه ای که معلوم نیست آن را زنده از آب گرفته اند یا مرده، چه حکمی دارد؟ 44
- • کسی که ماهی را صید می کند، چه شرایطی باید داشته باشد؟ 44
- • خوردن ماهی زنده چه حکمی دارد؟ 45
- • اگر ماهی زنده را بریان یا در بیرون آب پیش از جان دادن بکشند، خوردن آن چه حکمی دارد؟ 45
- • کنسرو ماهی و گوشت گوسفند یا گاو که در خارج بسته بندی شده است و در ایران به فروش می رسد، خوردن آن چه حکمی دارد؟ 46
- • خوردن تخم ماهی چه حکمی دارد؟ 46
- • چه نوع از حیواناتی که در خشکی زندگی می کنند، حلال گوشت اند؟ 47
- 2.1.2. خوردن حیوانات خشکی 47
- • خوردن حشرات چه حکمی دارد؟ 48
- • حکم خوردن پرندگان چیست؟ 48
- پرندگان مکروه 49
- پرندگان حرام گوشت 50
- • ملاک تشخیص پرندگان حلال از پرندگان حرام چیست؟ 51
- • خوردن تخم پرندگان چه حکمی دارد؟ 53
- • خوردن گِل چه حکمی دارد؟ 54
- 2.1.3. احکام دیگرِ خوردن 54
- • خوردن گوشت خام چه حکمی دارد؟ 54
- • خوردن ماسه و سنگ و انواع معدن چه حکمی دارد؟ 55
- • خوردن خاک قبر پیغمبر وائمه چه حکمی دارد؟ 58
- • اگر انسان ببیند کسی چیز نجسی می خورد، چه وظیفه ای دارد؟ 59
- • خوردن آنچه برای انسان مضر است، چه حکمی دارد؟ 59
- • اگر شخصی در بین غذا خوردن بفهمد که غذا نجس است، چه وظیفه ای دارد؟ 60
- • با آنکه خوردن پنیر مکروه است، می گویند: خوردن آن در روز اول ماه مستحب است، آیا این موضوع صحت دارد؟ 61
- • شخصی که خون را نجس نداند و به نجسی و پاکی معتقد نباشد و در عمل هم تطهیر را رعایت نکند، رفت وآمد با او و خوردن غذا در منزلش چه حکمی دارد؟ 62
- • رسم است که پس از دفن و... شرکت کنندگان در مراسم، در منزل یا تالار، از طرف صاحب عزا پذیرایی می شوند. غذا خوردن در چنین مراسم چه حکمی دارد؟ 63
- • پذیرایی از شرکت کنندگان در مراسم عزاداری با اموال میّت که هنوز تقسیم نشده است، چه حکمی دارد؟ و درصورت وجود افراد صغیر در ورّاث، اصل عمل و شرکت در آن مراسم چه حکمی دارد؟ 64
- • خوردن بعضی از غذاها مثل کالباس و سوسیس که اگر تحقیق شود، اکثر پزشکان آن ها را برای سلامتی معده مضر می دانند، ازلحاظ شرعی چه حکمی دارد؟ 65
- • خوردن نیم خوردۀ سگ و خوک و کافر چه حکمی دارد؟ 66
- • پنیر های خارج با پنیرمایۀ رینت مخلوط است و به طوری که معلوم است این ماده از شکم حیوانی در می آید، خوردنش چه حکمی دارد؟ 67
- • نشستن بر سر سفر ه ای که در آن شراب می خورند و خوردن چیزی از آن، چه حکمی دارد؟ 68
- • خوردن شراب و مسکرات چه حکمی دارد؟ 68
- • «الگزیرها» شربت هایی هستند که حاوی بیش از 3درصد الکل اتانول 69
- • اگر کسی مشروبی نوشید، آیا تا چهل روز نماز او صحیح نیست؟ 69
- • کم خوردن شراب، مثل یک قاشق آن برای بدن ضرر ندارد و عقل را هم ضایع نمی کند. چرا اسلام خوردنِ حتی ذرّه ای از آن را حرام می داند؟ 70
- • ظرفی که از پوست سگ یا خوک یا مردار ساخته اند، خوردن و آشامیدن از آن چه حکمی دارد؟ 71
- • نوشابه های موجود در بازار که بعضی از آن ها را مانند کوکاکولا و پپسی کولا و...، در داخل تولید می کنند و گویا مواد اصلی آن ها از خارج وارد می شود و احتمال 71
- • بعضی شربت هایی که فقط جنبۀ تقویتی دارد، همچنین بعضی از شربت های سینه برای بزرگ سال و حتی اطفال، در فرمول خود، الکل طبّی مست کننده دارد. تجویز آن ها به وسیلۀ پزشکان یا فروش آن ها در داروخانه ها چه حکمی دارد؟ آیا نجاست آن ها و وجود الکل در آن ها را باید به مریض گوشزد کنیم؟ 72
ص:6
دین مبین اسلام برای تمام شئون زندگی فردی و اجتماعی انسان برنامه هایی تعالی بخش دارد و از آن جمله، آداب غذاخوردن است. در این اثر، به پاره ای از آداب این برنامۀ مستمر در زندگی روزمرۀ بشر اشاره می کنیم که اهمیت آن و تأثیرش در دیگر فعالیت های انسانی بسیار درخور توجه است؛ اما پیش از بیان این احکام، لازم است به این پرسش پاسخ گوییم: چرا با اینکه آیات قرآن و روایات اهل بیت با یکدیگر در انطباق کامل است، بین علما اختلاف فتوا وجود دارد؟ در پاسخ باید گفت اختلاف فتوا، علل متعددی دارد که در این مختصر، به دو نمونۀ مهم اشاره می کنیم:
1. آیات قرآن و روایات، در مباحث احکام، به منزلۀ قانون است و ممکن است فهم فقها از عبارت های آن متفاوت باشد. با اینکه قوانین حقوقی، زادۀ فکر بشر و بسیار ساده تر از قوانین الهی است، حقوق دانان نیز گاه در فهم قانون دچار اختلاف نظر می شوند؛ لذا هیچ بعید نیست فقها نیز در فهم قوانین الهی از قرآن و روایات، اختلاف نظر پیدا کنند. در اصطلاح علم اصول،