کتابخانه بالقرآن

دانستنیهای قضاوت صفحه 1798

صفحه 1798

جواب:

(باسمه جلت اسمائه)

اقوال در مسأله چهار است:1 ـ ماهو المشهور بین الاصحاب، که به هر یک از انگشتان عشر دیه کامل تعلق می گیرد.مدرک چند روایت صحیحه.2 ـ آن چه شیخ در خلاف، وابن حمزه در وسیله، واستاد اعظم در مبانی تکملهمنهاج اختیار نموده اند که در قطع ابهام ثلث دیه ید یا پا در بقیه هر کدام سدس دیه یدیا پا.3 ـ ما عن الحلبی وآن آنکه در خصوص ابهام دست ثلث دیه دست در بقیهانگشتان دست سدس دیه ـ واما انگشتان پا در هر کدام حتی ابهام عشر دیه.4 ـ ابن زهره در غنیه وصاحب اصباح فتوی داده اند وآن آن که دیه ابهام ید ثلث دیه ید ـ ودر ابهام پا ثلث دیه آن ـ ودر بقیه عشر دیه بلا فرق بین الرجل والید.واما روایات دو دسته است:دسته اول دلالت می کند بر تساوی انگشتان در دیه وفرقی بین پا ودست نیست.ادامه

جواب:

دسته دوم که خبر معتبران دسته، معتبره ظریف است وآن در دیه دست است فقطدلالت می کند بر اینکه در انگشتان دست بین ابهام وبقیه تفاوت است در ابهام ثلثدیه ید در بقیه سدس دیه.قائلین قول دوم به آن روایت استناد نموده ومختص به ید می دانند کما هوظاهرها.وقائلین به قول سوم به همان روایت با الغاء خصوصیت دست وتعدی بپانموده اند.واما قول چهارم من مدرکی بر آن پیدا نکردم ـ واز طرفی آن قول بر بعضیاحتمالات نقص درد یه وبر بعض دیگر زیادی لازم می آید. و چون وجهی بر الغاء خصوصیت نمی بینم.پس امر دائر است بین دو قول، اول، ودوم.وچون نسبت دو دسته روایات عموم خصوص مطلق است، زیرا دسته اول دال استبر تساوی انگشتان، ودسته دوم در خصوص ابهام مزیتی را بیان می کند، حمل عام برخاص می شود ـ در نتیجه قول دوم اقوی است.مگر آن که دسته دوم با اعراض اصحاب از اعتبار ساقط شود در این صورت اقوی قولاول است.بنابر این موردی به دو سؤال بعد نمی ماند.وچون بر الغاء خصوصیات وجهی نیست، بنابر این حکم روشن است.( )

«50»

سؤال:

در صورتی که شخص محکوم به قصاص، عضو مماثل نداشته باشد; بفرمایید:1 ـ با توجه به این که عضو ناسالم در برابر عضو سالم قصاص می شود، آیا مثلاچشم کسی که به حسب ظاهر سالم است ولی بینایی ندارد عضو ناسالم محسوبمی شود یا چنین فردی فاقد عضو به حساب می آید؟2 ـ اگر جانی، فاقد بینایی چشم راست باشد وچشم راست کسی را کور کرده باشد، آیا چشم چپ او به عنوان قصاص کور می شود یا خیر؟3 ـ اگر سلب بینایی با کندن حدقه باشد وخود جانی حدقه چشمش سالم استولی بینایی ندارد، هنگام قصاص تکلیف چیست؟ (آیا حدقه در مقابل حدقه قصاصمی شود ونسبت به سلب بینایی دیه اخذ می گردد یا حکم دیگری دارد؟)

جواب:

(باسمه جلت اسمائه)