کتابخانه بالقرآن

دانستنیهای قضاوت صفحه 2001

صفحه 2001

کنیم و به بهشت برویم. ایشان از رفتن به کربلا هدفی داشت که وظیفه اصلی ما در ارتباط با آن حضرت تعقیب اهداف اوست. این بهترین خدمت و بهترین کاری است که هم امام حسین علیه‌السلام را شاد می‌کند و هم بیشترین اجر و ثواب را دارد. اصلاً معنای حقیقی امامت و ولایت نیز همین است. در مورد سایر معصومین نیز قضیه به همین شکل است. ما باید بدانیم که حضرت زهرا علیهاالسلام چرا این رفتارها و موضع‌گیری‌ها را داشت، چرا آن خطبه را خواند، چرا بر مسئله فدک پافشاری می‌کرد و ... باید بدانیم که تکلیف ما به عنوان شیعه و پیرو و دوست‌دار زهرا علیهاالسلام چیست. همه اینها را رهاکرده‌ایم و فقط گریه‌اش‌راگرفته‌ایم. البته در روایات آمده است که گریه بر حسین علیه‌السلام خیلی ثواب دارد، درست هم هست. اما یک وقت ما برای امام حسین علیه‌السلام گریه می‌کنیم که ایشان در کربلا در محاصره دشمن، خودش و بچه‌هایش تشنه بودند و کشته شدند. این گریه آن ارزش واقعی را ندارد. اما اگر برای امام حسین علیه‌السلام گریه کنیم به خاطر این‌که این مرد باعظمت، برای دفاع از اسلام قیام کرد و بی‌هیچ تردید و تزلزلی با تمام هستی‌اش برای خدا در مقابل باطل ایستادگی کرد و همه سختی‌ها را در این راه به جان خرید و در نهایت به خاطر ساده‌لوحی، بی‌فکری، کج‌فهمی، تسامح، تساهل، عافیت‌طلبی و جاه‌طلبی کسانی که خود را امت پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله و پیرو دین او می‌دانستند مظلومانه به شهادت رسید، این گریه ارزش دارد، این گریه یعنی همسویی و همراهی با حسین علیه‌السلام ، یعنی شیعه بودن. اگر ما برای فاطمه زهرا علیهاالسلام گریه کنیم برای این‌که یک دختر هجده ساله‌ای بود، خیر از دنیا ندید، به او ظلم شد و فدکش را غصب کردند امثال این چیزها،

219

این‌که ارزش ندارد. وقتی گریه کردن برای حضرت زهرا علیهاالسلام ارزش دارد که ما بدانیم حضرت زهرا علیهاالسلام برای هدف، این‌قدر مستقیم بود و پافشاری کرد و همه این مصیبت‌ها را تحمل کرد. برای شهید دوگونه می‌توان گریه کرد: گاهی برای ناکامی و عروسی نکردن و خیر از دنیا ندیدن است که ارزش ندارد اما زمانی شکوه و زیبایی و بزرگی کار او دل انسان را می‌لرزاند و اشک را سرازیر می‌کند؛ یعنی گریه برای این‌که چرا باید باطل در دنیا قدرت داشته باشد که با حق این‌گونه برخورد کند. این گریه سازنده و محرک است، شور و اشتیاق حرکت برای خدا را در وجود انسان تقویت می‌کند و ارزش دارد. این واقعاً یک مصیبت است که ما این جنبه را از دست داده‌ایم و به راه‌های دیگری افتاده‌ایم. همه ما وظیفه داریم که این واقعه را علاج بکنیم. مادامی که این را حل نکنیم خیلی از مشکلاتمان باقی می‌ماند. به نظر حضرت‌عالی ریشه این مشکلات را در کجا باید جست‌وجو کرد؟ پاسخ: کسی که این مسائل را ترویج می‌کند بیش از همه روضه‌خوان‌ها و مداحان هستند. روضه‌خوان‌ها باید توجیه شوند که بتوانند وظیفه‌شان را درست انجام بدهند. امام حسین علیه‌السلام و حضرت زهرا علیهاالسلام و زینب علیهاالسلام را بشناسند و درست معرفی کنند. مداحان باید توجیه شوند که اهداف را در اشعارشان تبیین کنند. اگر مداحان به این جنبه‌ها توجه داشته باشند و در مراسم عزاداری، شخصیت اولیای خدا را خوب و واقعی ترسیم کنند و بیشترین عنایتشان به درس گرفتن از آنها باشد این مشکل حل می‌شود و باید هم حل شود چراکه وضعیت فعلی واقعاً درست نیست.

220

مردم هم باید توجیه بشوند که روضه گرفتن و روضه خواندن و حضور در مجالس امام حسین علیه‌السلام وقتی می‌تواند مفید باشد که از این طریق، اهداف و تعالیم آن حضرت تفهیم شود. گریه کردن وقتی اثر دارد که برای راه و هدف امام حسین علیه‌السلام باشد. مردم باید خیلی مقیّد و مواظب باشند که هرچه در این مجالس گفته می‌شود نپذیرند.بعضی برای این‌که مردم گریه کنند همه جور حرف‌های ضعیف و دروغ ارائه می‌دهند، گاهی حرف‌هایی می‌زنند که مقام و شخصیت آن بزرگواران را، حتی از افراد عادی هم پایین‌تر می‌برد. به هر حال قانون عرضه و تقاضا در این‌جا هم حاکم است. چون مردم عوام گریه می‌خواهند مداح و منبری هم بیشتر در این مسیر قرار می‌گیرند که از مردم گریه بگیرند ولو با نسبت‌های نادرست به ائمه علیهم‌السلام دادن! نباید غفلت کرد که دروغ گفتن گناه و حرام است و دروغ گفتن درباره ائمه علیهم‌السلام گناهش بیشتر است. برخی بدون داشتن صلاحیت‌های لازم در این میدان وارد و صاحب آوازه شده‌اند لذا تلویحاً دیدگاه‌های غلطی را درباره منزلت ائمه علیهم‌السلام و وظیفه مردم در قبال آنها و موضوعاتی مانند شفاعت و ... ارائه می‌دهند و هم سبک‌هایی را در عزاداری‌ها ترویج می‌کنند که خالی از اشکال نیست. به نظر من مسئولیت اصلی هدایت این برنامه‌ها بر عهده علمای دین است. علمای دین باید حقایق را درست تجزیه و تحلیل کنند و برای مردم بگویند. آنها نباید از مردم تقیه کنند. همین طور که شهید مطهری رحمه‌الله سی سال قبل در سخنرانی‌هایی که در کتاب حماسه حسینی گردآوری شده مطالب بسیار خوبی مطرح کرده است. در آن زمان که خیلی با حالا تفاوت داشت ایشان آن شجاعت را داشت که حرف حق را بگوید. در زمان ما خیلی راه بازتر است

221

چون مردم روشن‌ترند. این، وظیفه حتمی علماست که روشنگری کنند. علما نباید عوام‌زده باشند که هر رسم و شیوه‌ای را که در جامعه متداول می‌شود دنباله‌روی یا تأیید کنند. در مقام اظهار حق نباید از ناراحت شدن بعضی واهمه داشت. همه علما باید بگویند، نویسنده‌ها، صدا و سیما، همه باید به وظیفه خود عمل کنند والاّ آینده روز به روز بدتر می‌شود. در اواخر رژیم گذشته و در زمان اوج‌گیری نهضت محافل مذهبی ما صورت بهتری داشت. یادم هست که در منبرها چون نمی‌توانستند مسائل مربوط به حکومت و رژیم را صریحاً بگویند، همین مباحث را از طریق تحلیل قیام اباعبداللّه علیه‌السلام و اهداف آن بیان می‌کردند، ولی حالا که جای پرداختن عمیق به این مسائل است باز رها شده و به جای اولمان بازگشته‌ایم. اگر مراسمی یا کاری به نام دین می‌خواهد صورت بگیرد باید طبق شرع باشد. کار ثواب کاری نیست که آدم به دل‌خواه خودش ابداع کند. باید ببیند که دلیل شرعی دارد یا ندارد. با اصول و ارزش‌ها و اهداف دینی می‌سازد یا نه. اما این کار را هر کسی می‌تواند انجام بدهد؟ باز همان علما باید انجام بدهند. باید شیوه‌ها و سبک‌های عزاداری و محتوای رایج آنها را بررسی کنند، ببینند بدعت‌ها از کجا می‌آید، به چه منظوری است، چه اثری در جامعه می‌گذارد و اگر خدای نخواسته انحرافی دارد آن‌را اصلاح کنند. مخصوصاً برنامه‌هایی که از صدا و سیمای جمهوری اسلامی پخش می‌شود باید خیلی مورد دقت باشد و مجالس و افرادی که از آنها برنامه تهیه و پخش می‌شود کاملاً شناسایی شده و افکار و اعمالشان سالم باشد.

کتاب‌نامه

1. قرآن کریم. 2. حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعه، چاپ اول: مؤسسة آل‌البیت لاحیاء التراث، قم 1410. 3. حویزی، عبداللّه بن جمعه، نورالثقلین، مطبعة الحکمة، قم (بی‌تا). 4. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، چاپ پنجم: کتابفروشی اسلامیه، تهران 1395. 5. طبرسی، فضل بن حسن، مکارم الاخلاق، مؤسسة الاعلمی، کربلا (بی‌تا). 6. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، چاپ سوم: دارالکتب الاسلامیه، تهران 1388. 7. نوری، میرزاحسین، مستدرک الوسائل، چاپ اول: مؤسسة آل‌البیت لاحیاء التراث، قم 1407.

12- حجاب و حقوق زن در ترازوی اندیشه و ایمان