کتابخانه بالقرآن

دانستنیهای قضاوت صفحه 2091

صفحه 2091

! پاسخ

: چنین منعی وجود ندارد. نه تنها مادر کودک بلکه هر فرد دیگری هم می تواند برای کودک از بدو تولد تا هر زمانی حساب باز نموده و یا خانه و ماشین خریداری کند و کودک از همان زمان، مالک آن محسوب می گردد. حتی در زمانی که کودک در شکم مادر است و هنوز متولد نشده است، مادر می تواند برای او هر ملک یا شیء را وقف نماید و کودک بعد از تولد مالک آن گردد.

لذا شخص بازکننده حساب و یا خریدار خانه کودک- حتی اگر مادر طفل باشد- دیگر نمی تواند در آن مال یا شیء تصرف نماید. چرا که کودک، مالک آن محسوب می گردد.

البته مطابق با قوانین، کودک تا زمانی که به رشد فکری (سن رشد) نرسیده است، نمی تواند در اموالش دخل و تصرف نماید. این یک امر کاملاً عقلایی است و در قوانین سایرکشورها هم به چشم می خورد و حکمتش در نگاهداری از اموال کودک و جلوگیری از مصرف ناصحیح آن می باشد، چرا که کودک تا زمانی که به بلوغ فکری نرسیده است، توانایی آن را ندارد که در مورد مصرف اموال خود درست تصمیم بگیرد و امکان دارد مورد فریب و اغفال قرار گیرد.

لذا ضروری است که فرد دیگری بر اموال وی ولایت داشته و در خصوص تصرف در آن تصمیم گیری نماید. قانونگذار نیز به پیروی از قوانین اسلامی، مسئولیت این کار را بر عهده پدر گذاشته أست چرا که پدر مسئول تأمین معاش و نیازمندی های اقتصادی فرزند است و از آغاز تولد او باید خوراک، پوشاک، مسکن و سایر مایحتاج او را فراهم نماید و آنچه مشهود است نهایت تلاش مسئولانه پدر برای سلامت و سعادت و تأمین آتیه فرزندان است و فقط افراد نادری از مسیر فطری خارج شده بر علیه زن و فرزند و حتی منافع واقعی خویش اقدام می کنند لذا اصل بر تلاش صمیمانه و خالصانه پدر برای سعادت و رفاه خانواده است. بنابراین زمانی که چنین مسئولیت سنگینی بر دوش پدران گذاشته شده طبیعی است که آنها اختیار داشته باشند تا در مورد امور مالی فرزند خود تصمیم هم بگیرند و اقدام نمایند. البته قانونگذار برای جلوگیری از سوء استفاده برخی پدران نیز تدبیر قانونی اندیشیده است. مطابق ماده 1181 قانون مدنی؛ پدر و جدپدری نسبت به اولاد، دارای ولایت می باشند. البته تصرف ولی در اموال فرزند، صرفاً در جهت مصلحت وی می بایست صورت پذپرد.

در ماده 1184 قانون مدنی تصریح گردیده: "هرگاه ولی قهری طفل رعایت غبطه صغیر 1 را ننماید و مرتکب اقداماتی شود که موجب ضرر مولی علیه 2 گردد، به تقاضای یکی از اقارب وی و یا به درخواست رئیس حوزه قضایی، پس از اثبات، دادگاه ولی مذکور را عزل و از تصرف در اموال صغیر منع و برای اداره امور طفل، فرد صالحی را به عنوان قیم تعیین می نماید. همچنین اگر ولی قهری به واسطه کبر سن و یا بیماری و امثال آن قادر به اداره اموال مولی علیه نباشد و شخصی را هم برای این امر تعیین ننماید، طبق مقررات این ماده، فردی به عنوان امین به ولی قهری منضم می گردد" بنابراین پدر و یا جد پدری که ولی خاص طفل محسوب می گردند، صرفاً با شرط رعایت مصلحت فرزند حق تصرف در اموال او را دارند و باید از مصرف نادرست اموال کودک خودداری کنند، مگر آنکه صرف نیازهای ضروری خود کودک نمایند. لذا ولی نمی تواند اموال کودک را به مصرف شخصی خویش برساند. در ضمن مادر یا سایر خویشان و حتی یک ناظر بیگانه مانند مربی مدرسه نیز به عنوان مدعی العموم در صورت مشاهده خلاف این امر می‌توانند به دادگاه مراجعه نمایند و دادگاه مکلف است مطابق ماده 1184 برخورد نماید.

پس آنچه که مهم است رعایت مصلحت کودک و نگاهداری از اموال وی در مدت زمان طفولیت وی می باشد.

البته لازم به ذکر است در مورد سوال مطرح شده باید گفت طبق قوانین موجود مادر می تواند حساب بانکی برای فرزندش افتتاح نماید به گونه ای که پدر و یا جدَ پدری حق برداشت از آن را نداشته باشند بلکه فقط فرزند، زمانی که به سن رشد رسید حق برداشت از آن را داشته باشد. بنابراین زنانی که به دلایلی نگران آتیه فرزندان خود هستند و دوست دارند تا با افتتاح حساب بانکی و ذخیره پول، آینده آنان را تأمین نمایند و از جانبی دیگر احتمال می دهند پدر کودک در آن پول تصرف نماید، می توانند با اطمینان خاطر به افتتاح حساب برای کودک اقدام نمایند و یقین داشته باشند که پدر او هیج نوع تصرفی در آن نمی نماید. 1 رعایت مصلحت صغیر را نماید.

2.. فردی که بر او ولایت اعمال شده

ولایت پدر بر فرزند