فروغ مسجد (7): مجموعه رهنمودهای مراجع تقلید٬ سخنرانی ها و مقالات صفحه 294

مقدمه

اسلام، مکتب تعلیم و تربیت و به کمال رساندن انسان هاست. امر تعلیم و تربیت در اسلام، از قداست بالایی برخوردار است. چنان که رسول گرامی اسلام صلی الله علیه و آله وسلم، هدف از بعثت خود را إتمام و إکمال بزرگواری های اخلاقی در راستای حفظ کرامت انسانی قلمداد می کند؛ لذا می فرماید:

«إِنَّمَا بُعِثْتُ لِأُتَمِّمَ مَکَارِمَ الْأَخْلَاق».(1)

«همانا من برای تکمیل کرامت های أخلاقی فرستاده شده ام».

پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله وسلم برای هدایت و تعلیم و تربیت اسلامی به حدی تلاش می کرد، تا این که خدای تعالی فرمود:

«ما أَنْزَلْنا عَلَیْکَ الْقُرْآنَ لِتَشْقی».(2)

«ما قرآن را بر تو نازل نکردیم که خود را به زحمت بیفکنی».

مکان و محل این امر مقدس در اسلام از آغاز و ابتدای برنامه آموزشی و تربیتی اسلام توسط پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم مکان مقدسی چون مسجد قرار داده شده است. به همین جهت هرجا پیامبراسلام صلی الله علیه و آله وسلم برای تعلیم و تربیت افراد مسلم و مؤمن، در هر محلی وارد می شد نخست، مسجدی را برای عبادت و برنامه های تربیتی می ساخت.

با وجود این که مسجد، همان گونه که از نامش پیداست محل عبادت و تقرب جستن به خدای یگانه است؛ اما با توجه به کارکردهای مسجد در صدر اسلام معلوم می شود که مسجد از آغاز، تنها به عنوان جایگاه عبادت یا معبد ساده ای بنیان نشده است، بلکه از همان ابتدا مکانی برای ارشاد، تبلیغ، تعلیم و تربیت اسلامی بوده است.