فروغ مساجد (3) : مجموعه سخنرانی ها و مقالات صفحه 241

مسجد ساخته نمی شود.(1) پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم فرمود: در هر مکانی می شود مسجد ساخت، مگر قبرستان و حمام(2) و دستشویی،(3) قبر مرا قبله و مسجد قرار ندهید؛ زیرا خداوند، یهود را لعنت کرده است چون آنان قبور پیامبران خود(4) را مسجد قرار دادند.(5) جایز است کنیسه ها(6) و کلیساها را مسجد قرار دهند. «عیص» می گوید: از امام صادق علیه السلامدرباره کنیسه ها و کلیساها پرسیدم که آیا شایسته است ویران کردن آنها برای ساختن مسجد؟ فرمود: آری.(7) پیامبر صلی الله علیه و آله به اصحاب خود فرمود:

«شما روم را فتح می کنید. هرگاه کلیسای شرقی آن جا را فتح کردید، آن را مسجد قرار دهید».(8)

5 . ویژگی های بنا

الف) سقف: مستحب است مساجد رو باز و بدون سقف باشد؛ مسجد پیامبر صلی الله علیه و آله سقف نداشت... و همچون آلونک حضرت موسی علیه السلام بود.(9) امام صادق علیه السلام فرمود:

«رسول خدا صلی الله علیه و آله مسجد خود را با یک خشت بنا کرد، سپس بر تعداد

1- . مقصود این است که نمی توان قبرستان را تبدیل به مسجد کرد؛ ولی مانعی ندارد که در کنار قبرستان محلی هم برای مسجد اختصاص یابد. الفقیه: ج 1 ، ص 114 ، حدیث 531 .
2- . سنن ترمذی: ج 1 ، ص 199 ، حدیث 36 .
3- . نوادر راوندی: ص 43 ؛ لسان العرب: ج 6 ، ص 286 .
4- . طیبی گفته است: آنها را قبله قرار می دادند و هنگام نماز در مقابل آن ها سجده می کردند، اما کسی که در جوار مرد صالحی یا در مقبره ای نماز بخواند به قصد این که از روح صاحب آن قبر استمداد کند یا اثری از آثار عبادت وی به او برسد، نه این که قصدش توجه و تعظیم به او باشد، مانعی ندارد؛ می بینید که مرقد حضرت اسماعیل علیه السلام در حجر و در مسجدالحرام واقع شده و خواندن نماز در مقابل حجر افضل است. بحار: ج 82 ، ص 56 .
5- . الفقیه: ج 1 ، ص 114 ، حدیث 532 .
6- . بیع و کنائس، به معنای معابد یهود و نصاراست.
7- . کافی: ج 3 ، ص 386 ، حدیث 3 ؛ تهذیب: ج 3 ، ص 260 ، حدیث 732 .
8- . مناقب: ج 1 ، ص 109 .
9- . مستدرک: ج 3 ، ص 369 ، حدیث 4، به نقل از غوالی اللالی: ج 2 ، ص 216 ، حدیث 7 .