فروغ مساجد (3) : مجموعه سخنرانی ها و مقالات صفحه 309

کشمکش های عمده میان افراد بشر و جوامع گوناگون همین امر است.(1) استقلال جنبه های حقوقی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی دارد. وجوه گوناگون استقلال بر یکدیگر تأثیر متقابل دارند. بدون تحقق شکل حقوقی حاکمیت ملی نمی توان استقلال سیاسی داشت و بدون وجوه استقلال سیاسی نیز هویت فرهنگی مستقل متحقق نمی شود. شرط لازم برای استقلال با آزادی سیاسی در صحنه بین المللی و امور داخلی، استقلال فرهنگی است؛ یعنی تحول عمیق اعتقادی، فکری و اخلاقی که طبعا با ترک فرهنگ دیگران و بازگشت به اسلام و فرهنگ غنی و توحیدی آن همراه است.(2)

اهمیت استقلال فرهنگی

استقلال فرهنگی، فکری و مکتبی از مهم ترین مسائل هر جامعه است. هر ملتی که از خود مکتبی مستقل و استقلال فکری داشته باشد و زیر بار مکتب های بیگانه نرود، حق حیات دارد. هر ملتی که فاقد مکتب مستقل باشد و بخواهد مکتبش را از بیگانه بگیرد یا گرایش به مکتب های بیگانه داشته باشد، ناچار تن به بردگی و بندگی بیگانه خواهد داد و در پی آن استقلال فکری و فرهنگی خود را به دست نمی آورد.(3) چنانچه ملتی استقلال سیاسی و اقتصادی به دست بیاورد، ولی استقلال فرهنگی نداشته باشد، آن ملت و جامعه شکست خواهد خورد.(4) از آن جا که استقلال و موجودیت هر جامعه از استقلال فرهنگی آن سرچشمه می گیرد و فرهنگ، اساسی ترین و اصولی ترین نقش را در کسب استقلال همه جانبه و حفظ و استمرار آن ایفا می کند، لذا اصلاح فرهنگ در رأس تمام اصلاحات قرار دارد و تحول فرهنگی را بزرگ ترین تحول در جهت رسیدن به جامعه انسانی سالم و مستقل می دانند؛ چرا که فرهنگ بزرگ ترین عاملی است که ملت را به تباهی و یا اوج عظمت و قدرت می رساند.

1- . استقلال و ضرورت های جدید: ص 11 .
2- . فرهنگ واژه های انقلاب اسلامی: 85 _ 87 .
3- . پیرامون انقلاب اسلامی: ص 158 _ 167 .
4- . همان: ص 170 .