- سخن ناشر 1
- اشاره 4
- چکیده 5
- کارکرد اجتماعی، کارکرد سیاسی 8
- کارکردهای مساجد در طول تاریخ 8
- 1 _ 1 _ 1) مقدمه 10
- 1 _ 1) بیان مسئله تحقیق 10
- فصل اول: کلیات تحقیق 10
- 2 _ 1 _ 1) بیان اهمیت مسئله ی تحقیق 12
- 3 _ 1 _ 1) بیان مسئله ی تحقیق 13
- 4 _ 1 _ 1) ابعاد مسئله ی تحقیق 13
- 6 _ 1 _ 1) نتایج حل مسئله تحقیق 14
- 1 _ 2) تعریف مسجد 14
- فصل دوم: ادبیات نظری تحقیق 14
- اشاره 14
- 1 _ 1 _ 2) مسجد در قرآن 15
- 2 _ 1 _ 2) تعریف مسجد در قرآن 16
- 3 _ 1 _ 2) تعریف مسجد از نظر پیامبر 17
- 3 _ 2) تأثیر اسلام بر حیات مدنی مسلمانان 21
- 4 _ 2) اهمیت و نقش مسجد از دیدگاه اسلام 24
- 5 _ 2) کارکردهای مساجد در طول تاریخ 27
- اشاره 27
- 1 _ 5 _ 2) کارکرد نیایشی 28
- 2 _ 5 _ 2) کارکردهای آموزشی 29
- 4 _ 5 _ 2) کارکرد سیاسی 35
- 6 _ 2) چالش های مساجد در دوران معاصر 39
- اشاره 39
- 1 _ 6 _ 2) رویکردهای مساجد در جامعه ی مدرن به معنای غربی 41
- 2 _ 6 _ 2) کارکردهای مساجد در جوامعی چون ایران 44
- 7 _ 2) نتیجه 50
- اشاره 53
- 8 _ 2) مدل کارکرد مطلوب مسجد به عنوان یک NGO 53
- الف) در بُعد اعمال نیایشی 54
- ب) در بُعد فعالیت های غیر نیایشی 55
- فصل سوم: متدولوژی تحقیق 57
- اشاره 57
- 2 _ 3) نمونه ی آماری تحقیق 57
- 1 _ 3) جامعه ی آماری تحقیق 57
- 1 _ 3 _ 3) متغیرهای عملیاتی در بعد فعالیت های نیایشی 58
- اشاره 58
- 2 _ 3 _ 3) متغیرهای عملیاتی در بُعد فعالیت های غیر نیایشی 59
- 4 _ 3) نحوه ی تحلیل پرسشنامه 60
- 5 _ 3 ) پایایی و روایی پرسشنامه 61
- 1 _ 4) مقدمه 61
- فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها 61
- فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهاد 62
- 2 _ 5) نتایج تحقیق 62
- 1 _ 5) مقدمه 62
- 3 _ 5) پیشنهادها 64
- 5 _ 5) پیشنهادهایی برای موضوعات تحقیقات آتی 65
- منابع و مآخذ 66
- چکیده 67
- اشاره 68
- کارکردهای مسجد و انگیزه های تأسیس آن 69
- جمع بندی 80
- چکیده 82
- اشاره 82
- رابطه خانواده با مسجد 84
- اشاره 84
- 1 .رابطه کمی 84
- 2 . رابطه کیفی 85
- تعامل مسجد و خانواده 87
- آثار و فواید حضور در مسجد 93
- وظایف خانواده در برابر مسجد 97
- استفاده های مفید و مشروع از مسجد 102
- استفاده های نامشروع و غیرمجاز از مسجد 104
- چکیده 108
- اشاره 109
- نقش مطالعه و کتابخوانی در زندگی انسان 110
- چه باید کرد؟ 117
- مشارکت مردم در تأسیس کتابخانه های مساجد 119
- اختصاص یک صندوق به خرید کتاب و تجهیز کتابخانه 120
- کتابخانه های موجود 122
- پیشنهادها و راه کارهای اجرایی 132
- منابع و مآخذ 135
- چکیده 136
- اشاره 137
- معنای لغوی و اصطلاحی قضاوت 138
- مقصود از قضاوت در مسجد 139
- آرای فقیهان 140
- بررسی دلایل آرای مختلف 141
- منابع 152
- چکیده 153
- اشاره 154
- شناخت واژگانی شخصیت و ابعاد آن 155
- نقش مسجد بر ساختن شخصیت 155
- نقش و تأثیر مسجد بر احساس دینی 157
- نقش و تأثیر مسجد بر ادراک دینی 160
- نقش و تأثیر مسجد بر رفتار دینی 162
- چکیده 165
- اشاره 168
- سؤالات اساسی 169
- تعریف مفاهیم و واژه ها 169
- فرضیه 169
- مباحث نظری بسیج سیاسی مردم 170
- چگونگی شکل گیری بسیج مردم در انقلاب اسلامی 171
- مسجد؛ پایگاه اطلاع رسانی و سازماندهی 173
- جایگاه مسجد 177
- برنامه ریزی آموزشی و دینی در مساجد 178
- اهمیت تعلیم و تربیت جوانان و نوجوانان 179
- مسجدگریزی و دین گریزی 180
- موانع ارتباط جوانان با مسجد 181
- راهکارهای جذب جوانان به مسجد 182
- پیشنهادها و راهکارها 184
- چکیده 186
- اشاره 187
- ماهیت مسجد 188
- آثار سیاسی، اجتماعی حضور در مسجد 190
- پیش گیری از جرائم 191
- مبارزه با ظلم 192
- وحدت و تعاون 192
- همدردی و همدلی 195
- دوستی های سالم 198
- کسب و تجارت 199
- حفظ حدود و ثغور بلاد اسلامی 201
- آثار تربیتی 202
- ایثار و انفاق 203
- آثار روحی و اخلاقی 204
- بهره و پاداش الهی 204
- نتیجه 206
- پیشنهاد 207
- منابع 208
- چکیده 209
- مقدمه 212
- کارکردهای گوناگون مسجد در طول تاریخ 214
- اشاره 215
- کارکردهای مساجد در دوره ی رونق 215
- 2 _ کارکرد سیاسی 215
- 1 _ کارکرد معنوی 215
- 3 _ کارکرد فرهنگی 216
- 4 _ کارکرد اقتصادی و رفاهی 217
- علل کاهش حضور مردم در مساجد 219
- جامعه و تعادل نیازی 220
- مقطعی بودن بعضی از نیازها و کارکردها در دوره دوم 221
- فاصله واقعیت ها و آرمان ها 222
- تغییر در تعادل نیازی 222
- فقر و افزایش سطح انتظار از زندگی 223
- تغییر در شیوه ی ارضای نیازها 224
- کم تحرکی نهادهای فرهنگی و تبلیغی به موازات افزایش هجوم فرهنگی 224
- علل کاهش توان کارکردی مسجد و رفع آن 225
- ویژگی های مسجد نمونه 227
- نکاتی چند در باره ی ابعاد فرهنگی مسجد نمونه 228
- نتیجه گیری 228
- فهرست منابع 231
- چکیده 232
- مقدمه 232
- مسجد قبا 233
- مزایای مقاله 233
- پیامبر صلی الله علیه و آله و تأسیس مسجد در مدینه 233
- ورود به مدینه و مأموریت ناقه 236
- نبینم در مسجد بخوابی! 238
- از جا دادن جویبر تا بستن درها 238
- به تازه واردان مسجد جا بدهید 239
- جذبه ی زرق و برق دنیا 241
- باید پیامبر صلی الله علیه و آله ریسمان را بگشاید 241
- صدای گریه ی کودک در مسجد 243
- کودکان در مسیر مسجد 244
- در حلقه ی اهل دل و دیده 245
- اخراج اخلال گران 247
- خوشبویی و مسجد 248
- واپسین دیدار 249
- واپسین نماز 250
- فصل دوم: خاطراتی از سایر معصومین علیهم السلام 251
- پنج هدیه در مسجد و محراب 251
- در روزهای تنهایی 251
- امیرمؤمنان در بَراثا 252
- با لباس شایسته و آراسته در مسجد 253
- امدادگری به فقرا 254
- سؤالات راهب در مسجد 256
- جمعه بازار شیاطین 258
- مراسم ازدواج فاطمه علیهاالسلام 259
- محراب، نزدیک ترین نقطه ی اوج 259
- در هفت سالگی 260
- امام حسن علیه السلام در مسجد کوفه 261
- در آستانه ی مسجد 262
- گریه های معصومین علیهم السلام 262
- امام سجاد علیه السلام در مسجد جامع شام 263
- مساجد در شب تار 264
- دعای امام صادق علیه السلام در سهله 266
- معامله ای معنوی مقابل مسجد 268
- امام رضا علیه السلام در مسجد مدینه 269
- سرگرمی های دنیوی در مسجد 269
- اهتمام به نماز جماعت صبح 270
- عنایت حضرت امام جواد صلی الله علیه و آله 271
- حضرت مهدی علیه السلام 272
- اشاره 273
- چکیده 274
- اشاره 274
- بخش اول: برخی از دستورهای بهداشتی اسلام درخصوص مساجد 275
- بخش دوم: برخی از مصادیق رعایت سلامتی در معماری مسجد 279
- جمع بندی 285
- چکیده 286
- 1 _ معبود در هنر و معماری معاصر 286
- 3 _ بررسی تطبیقی ویژگی های معبودها 289
- جایگاه معبود در هنر سنت های معنوی (در هنر شرق) 304
- جایگاه معبود در هنر سنت های معنوی (در هنر غرب) 314
- جایگاه معبود در هنر سنت معنوی اسلام 323
- چکیده 324
- اشاره 328
- 3 _ معماری مسجد 347
- 4 _ ویژگی های کالبدی مسجد 350
- 5 _ سنجش و مقایسه 352
- چکیده 355
- مقدمه 356
- جایگاه مسجد در شهرسازی اسلامی 356
- چکیده 367
- مقایسه تطبیقی فضاهای عبادی 376
- بررسی سه نوع نگرش به جهان 377
- شرح قانون خلأ با توجه به مدل سوم 378
- نتیجه گیری 379
- چکیده 380
- چکیده 388
- مراحل بهسازی لرزه ای ساختمان مساجد 389
- مرحله اول 390
- مرحله دوم 392
- نواقص متداول در ساختمانی آجری 392
- مرحله سوم: منبع 4راه کارهای 394
- روش بسته بندی از خارج بنا (= کلاف بندی سیستم) 396
- دوغاب ماسه سیمان برای دیوارهای آجری 396
- روش بسته بندی از داخل بنا (= کلاف بندی سیستم) 397
- مهاربندی پای دیوارهای و فونداسیون 398
- ایجاد دیافراگم صلب سقف 398
- تمهیدات گوشه های قائمه ساختمان مساجد 399
- منابع 400
- چکیده 401
- مقدمه 403
- مسجد 403
- شکل 406
- چکیده 412
- پیش گفتار 413
- جایگاه مسجد 415
- کارکردهای مسجد 420
- اشاره 421
- مستکبران و مساجد 421
- الف) خدمت مساجد به انقلاب 425
- ب) خدمت انقلاب و انقلابیون و مسؤولان به مساجد 426
- ابهامات 428
- 1 _ اختلاف دیدگاه 430
- خلأها و مشکلات 430
- چه باید کرد؟ (پیشنهادها) 431
- فهرست منابع 435
- چکیده 436
- تعریف فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) 437
- نتایج فناوری اطلاعات (IT) 440
- اجرا و به کارگیری IT در مساجد 442
- اهداف فناوری اطلاعات و ارتباطات 443
- اشاره 445
- 1 _ پرورش انسان مسلمان 445
- اصول استراتژی و اهداف راه اندازی شبکه ی مسجد 445
- 2 _ خودشناسی و گرایش عقلانی معطوف به دیگران 446
- 3 _ اصلاح تصویر اسلام در سطح بین الملل 446
- 4 _ مبارزه برضد گرایش های افراطی مدعی دین داری 447
- 5 _ تربیت و تأمین نیروی انسانی کارآ در زمینه ی اطلاع رسانی اسلامی 447
- 1 _ آموزش از راه دور 448
- اشاره 448
- ابزارهای فناوری 448
- 2 _ آموزش منطقه ای یا از راه دور 448
- مزایای آموزش از راه دور 449
مساجد پرسیدم. امام علیه السلام فرمودند:
«به تعظیم مساجد فرمان داده شده برای آنکه مساجد خانه های خدا در زمین است».
این عنوان به شایستگی ماهیت عبادی مسجد را نشان می دهد؛ اینکه مسجدها، اولاً و اساسا برای برقراری ارتباط بین بنده و معبود او و اعلام بندگی و عبودیت برای آفریدگار بنا می شوند. بر این اساس نیز اصلی ترین اثر حضور در آن، در بعد عبادی خواهد بود:
«و اقیموا وجوهکم عند کل مسجد و ادعوه مخلصین له الدین کما بداکم تعودون».(1) (هنگام عبادت _ و در هر مسجدی به سوی او توجه کنید و او را بخوانید و دین (خود) را برای او خالص کنید. همچنان که در آغاز شما را آفرید، بار دیگر در رستاخیز باز می گردید).
ماهیت حضور در مسجد نیز در بیان نبوی آمده است. رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود:
«کل جلوس فی المسجد لغو الا ثلاثه: قراته مصل او ذکر اللّه او سائل عن علم».(2) «هر نشستنی در مسجد بیهوده است، مگر اینکه برای سه کار باشد:
خواندن قرآن، ذکر خدا، پرسش از علم».
بنابراین هدف و حکمت حضور و جلوس در بیوت الرحمن (= مساجد) ذکراللّه است که بالاتر از هر هدف دیگری در زندگی ماست:
«و لذکر اللّه اکبر».(3) و به فرموده امام علی علیه السلام درمان قطعی تمامی دردهای نفسانی ما:
«ذِکرُاللّه دَواءُ اعلالِ النّفوس».(4) «یاد خدا دوای بیماری های نفوس است».
1- . اعراف / 29 .
2- . بحارالانوار: ج 77 ، ص 86 ؛ وسایل الشیعه: ج 3 ، ص 86 .
3- . عنکبوت / 45 .
4- . غررالحکم: ج 1 ، ص 363 ، ح 11 .